اهم مطالب درس 16 دین و زندگی ۲ متوسطه یاری از نماز و روزه

درس 16 یاری از نماز و روزه

خداوند یر اساس حکمت وظایفی را برای انسان تعیین کرده است .

1- فایده ی نماز  : 1- یاد خدا 2- دوری از گتاه

2- فایده ی روزه : 1- تقوا 2- پاکی 3- پارسایی

3- نقش تقوا : حفاظت و نگهداری .

4- انسان با تقوا – خود نگهدار از گناه است و بر خودش مسلط است .

حضرت علی (ع) مثل انسانهای بی تقوا مثل سوارکارانی است که سوار بر اسبهای چموش شده اند (هلاکت).

مثل آدمهای بی تقوا مثل سوارکارانی است که سوار بر اسبهای رام و راهور هستند .(رستگاری)

5- مراحل تقویت تقوا : الف) فطرت خداجو دوستدار خوبی ها و بیراری از بدی ها . ب)رشد تقوا توسط تماز و روزه

6- اثر نماز زمانی حاصل میشود که : 1- تداوم داشته باشد 2- دقت و توجه خاص به نماز شود .

7- کارهایی که خاصیت نماز را از بین می برد : 1- خشم به پدر و مادر – 2- غیبت کردن .

امام صادق (ع) فرمود : هرکس می خواهد بداند نمارش مورد قبول واقع شده ببیند آیا او را از گناه دور داشته یا نه .

8- هر قدر هدف بزرگتر باشد تقوای بیشتری می طلبد .

9- روزه : مصداق کامل تمرین صبر و پایداری در برابر خواهش های دل است .

10- مبطلات روزه : 1- خوردن و آشامیدن 2-دروغ بستن به خدا و پیامبر 3-رساندن غبار غلیظ به حلق 4-فرو بردن تمام سر در آب 5- باقی ماندن بر جنابت تا اذان صبح .

اهم مطالب و سوالات درس یازدهم دین 2 : دوستی با حق

درس یازدهم دین و زندگی دوم متوسطه : دوستی با حق

اهداف کلی :

-         شناخت آثار محبت داشتن به خدا

-         تلاش برای تقویت رابطه ی محبت آمیز با او

-         دوستی با دوستان خدا و دشمنی با دشمنان خدا

  مرور بر مفاهیم :

           1. آفرینش با رحمت و محبت آغاز شده است .

           2. اساس و پایه ی دینداری محبت و عشق به خداست .

           3. محبت و دوستی انسان را به پویایی و تحرک می رساند .

       4. محبت به خداوند ، محبت به دوستان خدا را در پی دارد .

           5. محبت به خداوند سبب پیروی و اطاعت از او می شود .

           6. محبت به خداوند یبب بیزاری و تنفر از دشمنان خدا می شود .

           7. دینداری بر دو پایه ی تولی و تبری استوار است .

          8. مبارزه با دشمنان خدا از آثار محبت به خدا است .

نکات : 

          1.  با توجه به آیه شریفه « و رحمتی وسعت کل شی - رحمتم هر چیزی را فراگرفته است » غفاریت خداوند ناشی از رحمانیت اوست

          2 .نفش  محبت و دوستی در زندگی  :

                   -  سرچشمه ی بسیاری از تصمیم ها و کارهای انسان است .

                   -  فعالیت هایی که آدمی در طول زندگی انجام میدهد ، ریشه در دل بستگی ها و محبت های او دارد

                   -  محبت است که به زندگی آدم ها جهت می بخشد .

          3. آثار محبت به خدا :

                    -  دوستی با دوستان خدا یعنی ، رسول خدا(ص) و اهل بیت ایشان (ع) هستند که مظهر تمام و کمال حق و جلوه ی زیبایی های اویند

                    - پیروی از خداوند

                    - محبت به راهی که ما را به خدا می رساند . اگر انسان از صمیم دل کسی را دوست داشته باشد ولی از فرمانش سرپیچی کند نشانه ی عدم صداقت در دوستی او است  و دوستدار خدا ، دوستدار دین او و راه رسیده به اوست .

                    - بیزاری و تنفر از باطل و دشمنان خدا

                    - مبارزه با دشمنان خدا

        4. دینداری بر دو پایه استوار است :

                 - تولی ( دوستی با خدا )

                 – تبری ( بیزاری از باطل )

        5-  دوستی با خداوند آثار و تجلیاتی دارد که اگر این آثار و تجلیات موجود باشد ، شخص می تواند دریابد که در دوستی با خدا صادق است . 

          6-  نمی شود کسی دوستدار فضیلت ها باشد اما از عدل و حق و مساوات لذت نبرد ، در جهان زشتی و نامردمی و ستم ببیند و بتواند قرار و آرام بگیرد . 

سوالات درس یازدهم

1-       آفرینش با..................و........... شروع شد.

2-       خداوند با کدام یک از اسامی خود انسان را آفرید؟

3-       اگر بخواهیم جلوه ای از محبت خداوند را ببینیم چه چیزی را باید مشاهده کنیم؟

4-       ظرف هستی لبریز از محبت چه کسی است؟

5-       خداوند اساس و پایه دین داری را چه چیزی قرار دارد؟

6-       تصمیم ها و کارهای انسان سرچشمه ی چه چیزهایی هستند ؟توضیح دهید؟

7-       آثار محبت الهی به چند دسته تقسیم می شود؟

8-       پیروی از خداوند را توضیح دهید؟

9-       امام صادق (ع) در مورد پیروی از خداوند چه می فرمایند؟

10-    چه راهی انسان را به خدا می رساند ؟توضیح دهید؟

11-    چه چیزی آغازگر دوستی با خداست؟

12-    پایه و اساس اسلام چه کلمه ای است؟

قسمت دوم سوالات درس یازدهم : دوستی با حق

1 - اهمیت و تأثیر محبت به خدا در زندگی انسان را به اختصار توضیح دهید .

2 - رابطه ی ایمان و محبت را بنویسید .

3 - آثار محبت به خدا را نام برده و هر یک را به اختصار شرح دهید .

4 - چرا خداوند به پیامبرش دستور می دهد مزد و پاداش مجاهدت های خود را دوستی و مهرورزی با     خانواده ات قرار ده ؟ 

5 - چرا دوستی با پیامبر خدا ( ص ) و اهل بیت آن حضرت برای نجات و رستگاری به تنهایی کافی نیست ؟

6 - دین داری چگونه آغاز می شود و چه چیزی را به دنبال دارد ؟

7 - دین داری بر چه چیزهایی استوار است ؟

8 - خداوند اسم « رحمان » و « غفار » خود را چگونه به نمایش گذاشته است ؟

9 - نشانه ی صداقت در دوستی چیست ؟ حدیث امام صادق ( ع ) را در این مورد بیان کنید .

10 - پایه و اساس بنای اسلام چیست ؟

11 - دین داری را تعریف کنید .

12 - امام خمینی ( ره ) درباره تولی و تبری چه فرمودند ؟ و چه سفارشی به مسلمانان دارند ؟

13 - آفرینش با چه چیزی آغاز می شود ؟

14 - با ذکر مثالی جلوه ای کوچک از محبت های خالق به مخلوقاتش را نشان دهید .

15 - نقش محبت را در زندگی انسان توضیح دهید .

16 - رابطه ی محبت به حق و ایمان را بنویسید .

17 - آثار محبت به خدا را نام برده و هر یک را به اختصار شرح دهید .

18 - آیه ی شریفه ی « قَل ما سَاَلتُکُم مِن اَجرٍ فَهُوَ لَکُم اِن اَجرِی اِلا عَلَی الله وَ هُوَ عَلَی کُلِّ شَیءٍ شَهیدٌ » را ترجمه کنید .

19 - دوستی با دوستان خدا را به عنوان یکی از آثار محبت به خدا در زندگی انسان را توضیح دهید .

20 - آیه ی شریفه ی « قُل اِن کُنتُم تُحِبُّونَ اللهَ فَاتَّبِعونی یحبِبکُمُ اللهُ وَ یغفِر لَکُم ذُنوبَکُم وَاللهُ غَفورٌ رَحیم » را ترجمه کنید . 

21 - آیا این مطلب را که بعضی گفته اند « اعمال ظاهری انسان مهم نیست ، آن چه اهمیت دارد درون و باطن انسان است » با پیروی از خدا به عنوان یکی از آثار محبت به حق سازگاری دارد ؟ توضیح دهید .

22 - از آثار محبت به حق ، پیروی از خداوند را توضیح دهید .

23 - محبت به راهی که ما را به خدا می رساند را به عنوان یکی از آثار محبت به حق توضیح دهید .

24 - لازمه ی حضور خدا در قلب انسان چیست ؟

25 - مبارزه با دشمنان خدا را به عنوان یکی از آثار محبت به خدا توضیح دهید .

اهم مطالب و سوالات درس12 دین و زندگی 2 متوسطه

درس دوازدهم : فضیلت آراستگی

هدف کلی :

           آشنایی با ارزشمندی آراستگی ظاهری همراه با عفاف در اسلام و گرایش به این آراستگی و عفاف .

  مرور بر مفاهیم :

           1. اسلام بر پاکیزگی و آراستگی تاکید می کند .

           2. آراستگی هنگام عبادت و آراستگی در خانه نیز مورد تاکید اسلام است .

           3. میان آراستگی ظاهر و آراستگی باطن ارتباط وجود دارد .

           4. عفاف یک حالت روحی و فضیلت اخلاقی است .

           5. زن کانون عفاف خانواده و توجه به عفاف برای او ارزشمند تر است .

          6. عزت در مقابل حقارت و ذلت قرار دارد .

          7. نیاز به مقبولیت با آراستگی ارتباط دارد .

          8. انسان صاحب عزت نمی کوشد که با ایجاد تغییرات ظاهری ، توجه دیگران را به خود جلب کند . 

توجه دین به زیبایی و آراستگی :

          1. رسول خدا ( ص) می فرماید : خدا زیباست و زیبایی را دوست دارد .

          2. از نظر امام صادق (ع) دو رکعت نماز که با بوی خوش گزارده شود از هفتاد رکعت نماز بدون بوی خوش بهتر است .

          3. بیشترین توصیه به آراستگی برای وقت عبادت است .

          4. توصیه های پیشوایان دین برای آراستگی هنگام عبادت : - استفاده از عطر – شانه زدن موها – پوشیدن لباس کاملا تمیز و روشن – پاک بودن بدن

نکات :

         1. ظاهر هرکس تجلی درون اوست و اندیشه ها ، اخلاق و روحیات ، اعمال و ظواهر را می سازند و شکل می دهند . از سوی دیگر ، رفتارهای ظاهری نیز به تدریج بر باطن انسان تاثیر می گذارد و روحیه ی فرد را تغییر می دهد .

         2. عفاف یک حالت روحی و فضیلت اخلاقی است که سبب می شود انسان اندام ظاهری خود را وسیله ی خودنمایی و جلب توجه دیگران قرار ندهد و دگیران نتوانند از او هیچ گونه سوء استفاده ای کنند

         3. ویژگی های انسان عفیف:

                  - انسان عفیف حیا دارد که دیگران به جهت بدنش به او توجه کنند و به تحسین و تمجید وی بپردازند .

                 - انسان عفیف ، آراسته است اما آراستگی او به گونه ای است که جسم او وسیله ی جلب توجه دیگران قرار نمی گیرد .                                      .                - خود را بزرگ تر از آن می یاب د که دیگران او را به عنوان یک ابزار نگاه کنند .

        4 . به همان اندازه که رشته های عفاف در روح انسان ضعیف می شود ، نوع آراستگی به خصوص آراستگی در پوشش تغییر می کند و پوشش جنبه ی خودنمایی پیدا می کند .

       5.  هر اندازه که رشته عفاف مستحکم شود ، پوشش و آراستگی ظاهری جلوه گاه زیبایی های روح و شخصیت متعالی انسان می گردد .

        6. عرضه ی نابجای زیبایی ها ، به جای گرمی بخشیدن به کانون خانواده ، « عفت » و « حیا » را از بین می برد و این دو گوهر مقدس را از او می گیرد و خانواده را نیز نابود می کند .

        7. عزت نفس بدان معناست که وی عظمت و صلابتی در خود احساس می کند که موجب می شود حقارت و پستی را نپذیرد و تن به شکست و زبونی ندهد .

          8. بزرگ ترین شکست نیز شکست روحی و معنوی است .

          9. انسان عزتمند ، عفیف هم هست ؛ یعنی ، عزتمندی او نمی گذارد به گونه ای خودنمایی کند که سرانجام آن تحقیر در جامعه باشد یا وسیله ی جلب توجه نگاه های آلوده قرار گیرد .

         10.  عزت نفس در مقابل حقارت و ذلت قرار می گیرد ، خودنمایی باعث حقارت و ذلت است که به تحقیر فرد در جامعه منجر می شود چون وسیله ی جلب توجه نگاه های آلوده قرار می گیرد . 

پیام های اصلی درس

           - یکی از برنامه های ارزشمند زندگی انسان حضور عزتمند ، عفیف و آراسته در اجتماع است .

          - اسلام تاکید فراوانی بر چنین حضوری دارد چون این آراستگی و زیبایی ظاهر و باطن است .

          - توصیه ی پیشوایان به آراستگی شامل حضور در اجتماعات و معاشرت ها ، هنگام حضور در خانواده و از همه مهم تر هنگام عبادت است .

         - باید میان ظاهر و باطن در آراستگی تناسب وجود داشته باشد .

         - بین آراستگی ظاهری و عفاف و عزتمندی تناسب وجود دارد .

         - آراستگی با نیاز به مقبولیت رابطه دارد .

         - میان آراستگی ظاهر و آراستگی باطن ارتباط وجود دارد .

         - عفاف با نوع آراستگی مرتبط است .

         - عزت با نوع آراستگی ارتباط دارد

         - عفاف یکی از عوامل مهم حفظ بنیان خانواده است .

         - نیاز به مقبولیت نزد دیگران از نیازهای فطری انسانی است و باید الگوهایی مثبت و مناسب برای رفع این نیاز وجود داشته باشد . 

  تفاوتی میان آراستگی و خودنمایی

          انسان عفیف آراسته است ، به گونه ای که جسم او وسیله ی جلب توجه دیگران قرار نمی گیرد اما هر قدر رشته های عفاف در روح انسان ضعیف شود نوع آراستگی به خصوص آراستگی در پوشش تغییر می کند و جنبه ی خودنمایی پیدا می کند .

اما یکی از مهم ترین تفاوت ها کوچکی نفس در خودنمایی و سلامت نفس در آراستگی است . 

رابطه ای میان عفت و آراستگی 

           انسان عفیف حیا دارد که دیگران به جهت بدنش به او توجه کنند و به تحسین و تمجید وی بپردازند . او در وجود خود ارزش های والاتری می یابد که می تواند تحسین و احترام دیگران را برانگیزد . 

سوالات درس دوازدهم
1- این سخن از کیست؟(آراستگی از اخلاق مومنان است)
2- آیا ظاهر و باطن انسان با یکدیگر ارتباط دارند؟ با ذکر یک مثال توضیح دهید؟
3- انسان عفیف چه چیزی دارد؟ و این موضوع باعث چه می شود؟
4- آیا عفاف تنها مخصوص زنان است؟
5- چرا عفاف در زنان جلوه ای زیباتر دارد؟
6- چه چیزی در مقابل حقارت و ذلت قرار دارد؟ و در معنای این مورد چه عواملی گنجانده شده اند؟
7- عزت واقعی نزد کیست؟
8- از نشانه های رفع شکست خورده و مغلوب چیست؟
9- ازمهم ترین برنامه های دینی چیست؟
10- کانون عفاف در خانواده چه کسی است؟
11- این حدیث از کیست؟
( دو رکعت نماز که با بوی خوش گزارده شود بهتر از هفتاد رکعت نماز بدون بوی خوش است)الف: رسول خدا (ص) ب: امام علی(ع) ج: امام صادق(ع) د: امام سجاد(ع)

سوالات درس دوازدهم : فضیلت آراستگی 

1 - حدیث شریف پیامبر اکرم که فرمودند : « اِنَ الله جَمیل وَ یُحِبُ الجَمال » را ترجمه کنید . 

2 - پیشوایان دینی در مورد آراستگی ظاهری چه فرمودند ؟ دو حدیث در این مورد ذکر کنید .

3 - یک حدیث از امام صادق ( ع ) در مورد رابطه آراستگی و ثواب در نماز بیان کنید .

4 - منظور از آراستگی در عبادت که پیشوایان دین به آن سفارش نموده اند چیست ؟

5 - چرا باید بین ظاهر و باطن شخص تناسب در آراستگی باشد ؟

6 - آیا استدلال افرادی که بیان می کنند « دل باید پاک باشد ، ظاهر چندان اهمیتی ندارد » درست است ؟ توضیح دهید .

7 - عفاف را تعریف کنید .

8 - توصیه امامان ( علیهم السلام ) در مورد نپوشیدن لباس بدن نما چیست ؟ ( دو حدیث ذکر کنید )

9 - آیا « عفاف » مخصوص زنان است ؟ شرح دهید .

10 - « عزت » یعنی چه ؟ و این که گفته می شود فرد دارای « عزت نفس » است منظور چیست ؟

11 - چگونه انسان می تواند خود را عزتمند کند ؟

12 - برای تعالی معنوی و روحی انسان ، اسلام چه برنامه هایی ارائه می دهد ؟

13 - از رموز نیازهای بشر یک مورد را بیان کنید .

14 - امام صادق ( ع ) درباره ی آراستگی چه فرموده اند ؟

15 - سفارش پیامبر اکرم ( ص ) درباره آراستگی چیست ؟

16 - آراستگی ، شیوه ی پیشوایان دین است . این مطلب را توضیح دهید .

17 - آیا آراستگی ، اختصاص به زمان حضور در اجتماعات و معاشرت ها دارد ؟

18 - تناسب میان ظاهر و باطن در آراستگی را توضیح دهید .

19 - تأثیر عفاف در زندگی انسان را بنویسید .

20 - ویژگی های انسان عفیف را بیان کنید .

21 - رابطه ی عفاف ، عزتمندی و آراستگی را با یکدیگر توضیح دهید .

22 - چرا انسان عزتمند ، عفیف است ؟

23 - عزت در مقابل چه چیزی قرار دارد ؟ و عزت نفس به چه معناست ؟

24 - چه رابطه ای بین عرضه ی نابجای زیبایی ها و عفت و حیا وجود دارد ؟

 25 - چگونه عفاف سبب عزتمندی در زن می شود ؟

 26 - آیه ی شریفه ی « مَن کانَ یریدُ العِزَّهَ فَلِلهِ العِزَّهُ جَمیعاً » را ترجمه کنید .

27 - آثار و نتایج وجود روح شکست ناپذیر و عزتمند در افراد چیست ؟

اهم مطالب و سوالات درس (15) دین و زندگی 2 کار در نظام اقتصادی

درس پانزدهم (15) : کار در نظام اقتصادی

اهداف کلی :

-         آشنایی با معیارهای کسب حلال

-          نقش ثروت در عدالت اجتماعی                                                                                             

-          احکام مالی اسلام

-          تلاش برای عمل کردن به این احکام

  مرور بر مفاهیم :

             1. منشا اصلی تولید ثروت ، کار مفید و مولد است .

             2. ریاکاری کاذب وئ نامشروع است .

             3. قرآن کریم معامله ی ربوی را اعلان جنگ با خدا می شمارد .

             4 . مشارکت کار با سرمایه و تقسیم سود حاصل از این فعالیت ، یک فعالیت مشروع است .

             5. بانکداری اسلامی بر مبنای مشارکت کار و سرمایه تنظیم شده است .

             6. انفاق دستور اسلام است .

             7. انفاق بر دو نوع است : واجب و مستحب

             8. مالیات به هزینه های شهروندی هر شخص در جامعه مربوط می شود و با انفاق فرق دارد . 

تکات :

            1. در اسلام  ، کار خلاق و مولد ، منشا اصلی کسب مال و درآمد و کلید استفاده منابع طبیعی و خدادادی است .

            2.  منطق فطرت هم برای پدید آورنده ی یک شی حق تصرف در آن را می پذیرد و او را مالک می شناسد .

            3. مالک اصلی و حقیقی همه ی موجودات خداست .

        4.  کار باید  مولد و خلاق و نتیجه ی سودمندی داشته باشد .

            5. پول وسیله ای برای مبادله ی کالاست . اگر این پول ، خودش مستقلا مورد معامله قرار گیرد ، بدون این که فایده ای در کار باشد ، ربا پیش می آید .

            6 . برخی اشخاص مقداری پول را قرض می دهند و بدون این که کاری انجام دهند یا در کار آن ها شریک شوند و خطر احتمالی را بپذیرند ، با وام گیرنده شرط می کنند که پول بیش تری بازگرداند .این عمل را ربا می نامند

           7 . در هر فعالیت اقتصادی ، دو عامل دخالت دارد : سرمایه و کار . با سرمایه و کار نوعی مشارکت اقتصادی به وجود می آید و سودی که نتیجه ی این فعالیت است ، بنابر توافق قبلی ، میان صاحب سرمایه و انجام دهنده ی کار تقسیم می شود .

           8 . برنامه ی اسلام در مورد ثروت و سرمایه ، به کار گرفتن آن در تولید و سازندگی و توسعه و رفع فاصله ی طبقاتی است .

           9 . ویژگی های اصلی بانکداری اسلامی :

                   - بانک کانون مشارکت کار و سرمایه 

                   -  سرمایه ی بانک و کار افراد دست به دست هم می دهد و فعالیت اقتصادی شکل می گیرد .

                   -  اساس بانکداری در نظام اسلامی بر مشارکت بانک و افراد است

                   - قانون بانکداری بر اساس مشارکت سرمایه و کار استوار است و از این جهت با مقررات مالی اسلام مطابقت دارد .

از راه های تامین هزینه ها در جامعه ی اسلامی :

             1) انفاق ،

             2) مالیات

تعریف انفاق

            . افرادی که از نعمت سلامتی و تمکن مالی برخوردارند ، بخشی از اموال و سرمایه ی خود را به شکرانه ی سلامتی و رفاه شخصی در راه خدا صرف امور خیریه و عام المنفعه می کنند که به آن انفاق می گویند .

. انفاق بر دو نوع است :

             1) واجب ،

             2) مستحب  ( صدقه )

 انفاق واجب بر دو نوع است :

             1) خمس

             2) زکات

 موارد مصرف زکات :

             - درویشان و درماندگان

             - کارکنان گردآوری آن

             - تالیف قلب ها و  آزاد کردن بردگان و غرامت دیدگان

              - در راه ماندگان ، و باید در راه خدا صرف شود .

 زکات بر چند چیز تعلق می گیرد :

              - غلات : گندم ، جو ، خرما و کشمش

               - دام ها : شتر ، گاو و گوسفند

               - سکه ها : طلا و نقره

حد نصاب در زکات :

           زکات در صورتی است که مورد زکات به حد معین یا تعداد معین برسد . هر یک از این اموال نه گانه حد نصاب خاصی دارند . احکام زکات فطره :

            1. کسی که موقع غروب شب عید فطر بالغ و عاقل و هشیار است و فقیر نیست باید برای خودش و کسانی که نان خور او هستند ، هر نفر به میزان تقریبی 3 کیلو گرم گندم و یا جو یا خرما یا برنج و مانند این ها به مستحق بدهد . اگر پول یکی از این ها را هم بدهد ، کافی است .

            2. کسی که دیگری باید فطره ی او را بدهد ، واجب نیست فطره خود را بدهد .

            3. کسی که نمی تواند مخارج سال خود و خانواده اش را تامین کند و کسبی هم ندارد که بتواند مخارج سال خود و خانواده اش را پرداخت کند ، فقیر است و دادن زکات فطره بر او واجب نیست .

            4. انسان باید زکات فطره را به قصد قربت یعنی برای انجام فرمان خداوند بپردازد و موقع پرداختن نیت زکات فطره نماید .

خمس

         خمس یکی از راه های تامین هزینه های عمومی است که به هفت چیز تعلق می گیرد و رایج ترین آن ها منفعت کسب و کار است . همه ی کسانی که از طریق کار ، درآمدی کسب می کنند ، پس از صرف هزینه های سالانه ی زندگی خود و خانواده ، باید5/1 آنچه را باقی مانده به عنوان خمس جدا کرده و به حاکم اسلامی و یا مجتهد جامع الشرایط پرداخت کند تا در راه هایی که قرآن کریم و رسول اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) معین کرده اند مصرف کند .

. احکام مربوط به خمس :

           -  تا خمس مال پرداخت نشود ، استفاده از آن جایز نیست ، مثلا با پولی که خمس آن پرداخت نشده ، نمی توان چیزی خرید .

           -  اگر با پولی که خمس آن داده نشده است ، خانه ای خریداری شود ، نماز خواندن در آن خانه باطل است .

آذوقه ای که از درآمد سال برای مصرف در خانه خریده شده است – مانند برنج ، روغن و چای – اگر در آخر سال زیاد بیاید باید خمس آنچه باقی مانده است ، پرداخت شود .

           -  زیورآلات خانم ها ، اگر بیش از مقدار مصرفی متداول آن ها باشد و جنبه ی ذخیره به خود بگیرد ، قسمت اضافی آن دارای خمس است و خمس آن باید پرداخته شود .

           -  اگر چیزی را که خمس آن داده نشده به کسی ببخشند ، آن چیز مال او نمی شود .

           -  اگر بچه ای سرمایه ای داشته باشد و از آن منافعی به دست آید ، بنابر احتیاط واجب بعد از آن که بالغ شد باید خمس آن را بدهد .

مالیات :

علاوه بر هزینه های یک شهر ، هزینه هایی وجود دارد که مربوط به زندگی در یک کشور است . ساخت راه های میان شهر ها و روستاها ، محافظت از جنگل ها و محیط های طبیعی ، ایجاد امنیت و مانند این ها هزینه هایی دارد که افراد کشور در تامین آن شرکت می کنند .

پرداخت مالیات برای تامین این گونه هزینه ها است . 

سوالات درس پانزدهم

1- کار و تلاش اقتصادی چه مواردی را در پی خواهد داشت؟
2- در بینش و تفکر اسلامی کار خلاق و مولد منشا اصلی چیست؟
3- کارهای انسان به چند دسته تقسیم می شوند هر یک از را توضیح دهید؟
4- مشارکت اقتصادی چه زمانی و توسط چه عواملی پدید می آید؟
5- چه زمانی چرخ تولید به کار می افتد ؟
6- فعالیت بانک به چه صورت است؟
7- تامین نیازهای عمومی جامعه به چه صورت است؟
8- شرایط خمس را توضیح دهید؟
9- امام علی (ع) راجع به دریافت مالیات به مالک اشتر چه فرمود؟
10- حساب سال داشتن به چه معناست؟
11- عبارت قرآنی ( فاولئک هم المضعفون) به چه معناست؟
12- مصارف زکات بر اساس آیه 60 سوره توبه را بنویسید؟
13- زکات به چه چیزهایی تعلق دارد نام ببرید؟
14- خمس چیست؟ و بر چند چیز تعلق می گیرد نام ببرید؟

اهم مطالب و سوالات درس چهاردهم دین و زندگی دوم متوسطه

ضمن تبریک مجدد سال 1390 به همه ی دانش آموزان عزیز تعطیلات به پایان رسید  و از 14/1/1390 مدارس باز میشوند انشاء الله که بتوانید از حداقل زمان حداکثر بهره را برده و 

 خود را برای درس و مشق و سپس امتحانات آماده کنید .    

در اینجا من پیشقدم میشوم و زنگ کلاس را بصدا در می آورم . 

 اهم مطالب و سوالات مهم درس چهاردهم دین و زندگی دوم متوسطه

درس چهاردهم : نظارت همگانی

هدف کلی :

        آشنایی با اصل امر به معروف و نهی از منکر ، برای کسب آمادگی جهت انجام دادن صحیح آن

  مرور بر مفاهیم :

            1. جامعه انسانی یک واحد به هم پیوسته و سرنوشت اعضای آن به هم وابسته است .

            2. افراد جامعه انسانی نمی توانند خود را از دیگران جدا کنند و فقط به منافع خود بیندیشند .

            3. دو وظیفه ی مهم مسلمانان عبارت است از :

                        - دعوت یکدیگر به خیر و نیکی

                        - امر به معروف و نهی از منکر

           4. مسلمانان باید مانع ترک واجبات و انجام گناه در جامعه شوند .

          5. امر به معروف و نهی از منکر سبب نظارت همگانی است .

          6. واجب شدن امر به معروف و نهی از منکر شرایطی دارد .

          7. امر به معروف و نهی از منکر مراحل و مراتبی دارد .

         8. انتخاب روش های درست برای انجام امر به معروف و نهی از منکر بسیار مهم است .

         9. انگیزه ی اصلی نهضت امام حسین (ع) انجام دادن وظیفه ی امر به معروف و نهی از منکر بود . 

نکات :

         1. هدف رسول خدا با بیان مثال کشتی  ، بیان هدف واحد و مسئولیت مشترک در میان افراد یک جامعه بود .

          2. شباهت میان سرنشینان کشتی و مردم یک جامعه :

                   - بیان هدف واحد و مسئولیت مشترک در میان افراد یک جامعه

                   - هدف واحد دارند .

                   - به راهنما و هدایت کننده نیاز دارند .

                   - در حفظ و سلامت جامعه مسئولیت مشترک دارند .

                   - با وجود استقلال در بعضی امور شخصی حق آسیب رساندن به پیکر جامعه را ندارند .

• مثال پیامبر اکرم (ص) ، پیوستگی زندگی اجتماعی و رابطه ی زندگی انسان ها با یکدیگر را نشان می دهد .

           3. دو مسئولیت اصلی انسان مسلمان :

                    - دعوت یکدیگر به خیر و نیکی

                    - امر به معروف و نهی از منکر

            4. هدف مشترک امت اسلامی رسیدن به رستگاری و سربلندی جامعه اسلامی است .

            5. ویژگی ها و ثمرات دعوت به خیر و نیکی عبارتند از :

                     الف) دعوت به خیر و نیکی قبل از امر به معروف است.

                     ب ) برای آشنایی و تشویق و ترغیب دیگران به خوبی هاست تا میدان بر بدیها تنگ شود و تمایل به سوی آنها کاهش یابد .

                     ج ) هم سلامت جامعه را دوام می بخشد و هم به تعالی آن کمک می کند.

                     د ) به عنوان پیشگیری ،مانع گسترش گناه می شود .

                     هـ ) نیاز به درون (امر به معروف و نهی از منکر )را کم می کند .

             6. از دیدگاه امام صادق (ع) موثرترین راه فراخوانی به خیر و نیکی دعوت عملی است .

             7. از ثمرات دعوت عملی :

                     - دعوتی پر جاذبه است .

                     - انسان ها زیبایی و خیر واقعی را مشاهده می کنند و به راستی و درستی دعوت کننده ایمان می آورند .

                     - برترین نوع دعوت است .

              8. دعوت به خیر وظیفه ی اسلامی است و دعوت عملی برترین نوع دعوت است .

• « نظارت همگانی » به صورت « امر به معروف و نهی از منکر » در جامعه ی اسلامی به اجرا در میآید .

             9 . ثمرات امر به معروف و نهی از منکر از دید امام باقر ( ع) :

                     - همه ی واجبات با آن برپا می شود .

                     - به وسیله ی آن امنیت برقرار می گردد .

                     - کسب و کار مردم حلال می شود .

                     - حقوق افراد تامین می شود و در سایه ی آن آبادانی می آید .

                     - از دشمنان انتقام گرفته می شود .

                     - کارها روبه راه می گردد .

            10. شرایط وجوب امر به معروف و نهی از منکر :

                      - بدانی چیزی را که شخص ترک کرده و انجام نداده ، از واجبات است و یا آنچه را انجام داده ، از محرمات است .

                      - بداند که شخص گناه کار تصمیم دارد گناه خود را ادامه دهد .

                      - احتمال بدهد امر و نهی اوموثر واقع می شود.

                      - بداند که در این امر و نهی مفسده ای نیست .

           11. مراحل امر به معروف و نهی از منکر :

                   - مرحله ی اول :  در مقابل  گناه  توسط گناه کار یا  به او اخم کنیم یا دوستی با او را ترک کنیم .

                   - مرحله ی دوم : با زبان ، او را امر یا نهی کنیم.

                   - مرحله ی سوم : به زور و جبر او را از حرام باز داریم یا به واجب وادار کنیم . البته این کار در حوزه ی حاکم و نظام اسلامی و مشروط به اجازه ی اوست .

          12. روش های امر به معروف و نهی از منکر :

                   کسی که امر به معروف و نهی از منکر می کند ، موظف است :

                            - در انجام آن مرتکب گناهی – مانند دروغ ، توهین و تحقیر – نشود .

                            - مانند طبیبی مهربان رفتار کند .

                            - مصلحت مخاطب را رعایت کند .

                            - از خودخواهی و خودستایی بپرهیزد .

                            - قصدش تنها رضای خدا باشد .

                            - خود را منزه از گناه و برتر از گناهکار نبیند .

                           - اگر بداند و یا احتمال دهد که امر به معروف و نهی از منکر با تکرار ، موثر واقع می شود ، باید آن را تکرار کند . 

 سوالات درس چهاردهم : نظارت همگانی  

1 - پیامبر اکرم ( ص ) مردم جامعه را به چه چیزی تشبیه نمودند ؟ از این تشبیه چه مطلبی استنباط می شود ؟ 

2 - چه شباهتی میان سرنشینان یک کشتی و مردم جامعه وجود دارد ؟

3 - عبارت قرآنی « وَاعتَصِموا بِحَبلِ اللهُ جَمیعاً وَ لا تَفَرِّقول وَاذکُروا نِعمتَ اللهَ عَلَیکُم اِذ کُنتُم اَعداءً فَاَلَّفَ بَینَ قُلوبِکُم ... » را ترجمه کنید .

4 - آیا یک فرد به بهانه ی استقلال در حوزه ی زندگی می تواند هر کاری در جامعه انجام دهد ؟ چرا ؟ 

5 - هدف مشترک امت اسلامی چیست ؟

6 - با توجه به پیوند امت اسلامی و هدف مشترک آنان خداوند چه وظایفی را برای مسلمانان معین کرده است ؟

7 - آثار و ویژگی های دعوت به خیر و نیکی را در جامعه بنویسید .

8 - امام صادق ( ع ) مؤثرترین راه فراخوانی به خیر و نیکی را چه می داند ؟ توضیح دهید .

9 - ویژگی ها و نتایج دعوت عملی را بنویسید .

10 - مراتب دعوت به خیر را بیان کنید .

11 - چرا با وجود دعوت به خیر و نیکی بعضی مواقع لازم است امر به معروف و نهی از منکر کنیم ؟

12 - نتایج ترک امر به معروف و نهی از منکر را از دیدگاه امام ( ع ) بنویسید .

13 - محاسن امر به معروف و نهی از منکر در جامعه را از نظر امام صادق ( ع ) بیان کنید .

14 - پیامبر اکرم ( ص ) در بیان مقام امر کننده به معروف و نهی کننده از منکر چه فرمودند ؟

15 - امام علی ( ع ) درباره ی اهمیت امر به معروف و نهی از منکر چه می فرمایند ؟

16 - شرایط وجوب امر به معروف و نهی از منکر را بنویسید .

17 - مراحل امر به معروف و نهی از منکر را توضیح دهید .

18 - اهمیت انتخاب روش های درست برای انجام امر به معروف و نهی از منکر را بیان کنید .

19 - چهار مورد از توصیه های امام خمینی ( ره ) درباره ی انجام امر به معروف و نهی از منکر را ذکر کنید .