مشکلات من برای درس خواندن

دانش آموزانی که با درس خواندن و امتحان دادن مشکل دارند ، مشکلاتشان لااقل در شش سطح قابل بررسی است . بد امتحان دادن از بد درس خواندن می آید . البته معمولاً نه همیشه . با این حساب اگر از خوب درس خواندن حرف بزنیم ، بخش بزرگی از خوب امتحان دادن را هم در لا به لای حرفهایمان گفته ایم . در یک تقسیم بندی کلی می شود گفت یک دانش‌آموز غالباً می تواند مشکلات درسی یا امتحانی اش را در یکی از شش سطح زیر بگنجاند : مشکل سطح 1 : ¶ موضوع یا متن درس آنقدر برایم سخت است که نمی فهمم اش ! توصیه های سطح 1 : 1ـ گروهی درس بخوانید یا لااقل دو نفره ، با یک دوست یا همکلاسی دیگر . این طوری می توانید با هم بحث کنید . از هم سؤال کنید ، اشکالاتتان را از همدیگر بپرسید یا حتی از هم امتحان بگیرید . 2ـ قبل از شروع به مطالعة یک مبحث جدید ، زمان کوتاهی را به دوره و مرور مطالب قبلی همان درس اختصاص بدهید تا هم آموخته های قبلی تان دوره شود ، هم ذهنتان برای مطالب درسی جدید آماده تر شود . 3ـ به کتاب و جزوه خودتان اکتفا نکنید ، از دوستان دیگرتان سؤال کنید ، شاید آنها کتاب یا جزوه آسان فهم تری سراغ داشته باشند . 4ـ اگر نمی خواهید وقت سایر همکلاسی ها را بگیرید ، می توانید خارج از کلاس درس با استادتان صحبت کنید و اشکالاتتان را از او بپرسید یا از او بخواهید راهنمایی تان کند تا درسش را چطور بخوانید . 5ـ توی درسی که با خواندنش مشکل دارید ، از روش SQR3 استفاده کنید : Survey (پیش خوانی . یک مطالعه اجمالی یا خواندن روزنامه وار مطالب پیش از مطالعة اصلی . یعنی فقط یک نگاه به عناوین اصلی و احیاناً خلاصه انتهایی ، برای آشنا شدن با کلیت موضوع مورد مطالعه) Question (وقتی با کلیت موضوع آشنا شدید ، کمی به آن فکر کنید تا پرسش هایی در ذهنتان ایجاد شود) Read (حالا شروع کنید به خواندن ؛ به این منظور که هم مطلب را بفهمید ، هم جواب سؤال هایی را که به ذهنتان آمده بود ، پیدا کنید) Recall (وقتی خواندنتان تمام شد ، بدون این که به کتاب نگاه کنید ، سعی کنید به سؤال های ذهنتان جواب بدهید و ساختار کلی متن را یک بار دیگر در ذهنتان مجسم کنید) Review (پس از مرور و تجسم کلیت مطالب ، یک خلاصه اجمالی از آنچه خوانده اید و درک کرده اید ، با زبان و کلمات خودتان بنویسید) 6ـ اصلا بنا را بر این نگذارید که خیلی سریع به تمام مباحث مورد مطالعه ، مسلط شوید . در ازای هر یک ساعتی که در کلاس به تان درس می دهند ، لااقل باید دو ساعت مطالعه کنید و البته در بیشتر درسها ، به ازای هر یک ساعت تدریس استاد ، به بیش از دو ساعت مطالعه احتیاج دارید . 7ـ قرار نیست همه درسها را با یک سرعت بخوانید . یک درس عمومی مانند ادبیات را طبیعی است که سریع تر می شود خواند ، تا یک درسی مثل فیزیک ، شیمی و امثالهم . 8ـ وقتی دارید درس می خوانید ، همیشه یک کاغذ و قلم کنارتان باشد تا نکات مهم را یادداشت کنید . این کار به افزایش تمرکزتان هم کمک می کند . 9ـ هیچ وقت بیشتر از نیم ساعت تا چهل دقیقه به صورت پیوسته مطالعه نکنید . یک استراحت 10 تا 15 دقیقه ای در فواصل درس خواندن تان ضرورت دارد ، و گرنه راندمان مطالعه تان می آید پایین . مشکل سطح 2 : ¶ جزوه نویسی را خوب بلد نیستم و شب امتحان دست نوشته هایم به دردم نمی خورند ! توصیه های سطح دوم : 1ـ اگر می خواهید سر کلاس جزوه های خوب و به دردبخور بنویسید ، بهترین راهش این است که روز قبل از کلاس ، یک نگاه اجمالی به درس فردایتان بیندازید . 2ـ برای خودتان نشانه ها و خلاصه نویسی های خاصی تعریف کنید و توی دست نوشته هایتان از آنها استفاده کنید . مثلاً + به جای افزایش ، ـ به جای کاهش ، « ش » به جای « شایع ترین » ، « غ » به جای « غلط » و ... 3ـ وقتی جزوه می نویسید ، فاصله گذاری بین سطرها را خوب رعایت کنید تا اگر در نوبت های بعدی مطالعه تان خواستید چیزی را توی آن دست نوشته ها کم و زیاد کنید ، دستتان باز باشد . 4ـ نروید ته کلاس . هر چه به دبیرتان نزدیک تر بنشیند ، راحت تر می توانید یادداشت هایتان را تنظیم کنید . به قول رابرت دابلیوهلفر ، مشاور آموزشی : « اگر سر کلاس ، پنجاه نفر جلوتر از شما نشسته باشند ، لااقل 50 دلیل برای عدم تمرکز و به هم ریختگی نظم جزوه هایتان خواهید داشت . » 5ـ اگر خودتان را عادت بدهید که همان روزی که دست نوشته هایتان را تهیه می کنید ، باز نویسی و مرتب شان هم بکنید ، کمک بزرگی به فهم خودتان از مطلب درسی خواهید کرد ، و همچنین به نمره امتحان تان ! 6ـ مضمون را بنویسید ، نه کلمات دبیر را . این طوری مجبور می شوید به آنچه در کلاس گفته می شود ، بیشتر و بهتر توجه کنید . ضمناً از کلمات و عبارات خودتان برای یادداشت استفاده کنید . نه لزوماً از کلمات و عبارات دبیر . 7ـ در جزوه نویسی اصلاً لزومی ندارد حرف های دبیر را کلمه به کلمه یادداشت کنید . اگر درس را پیش خوانی کرده باشید ، می دانید که کدامیک از حرف های دبیر توی کتاب هست و کدامش نیست . آنهایی که توی کتاب هست ، نوشتنش ضرورت ندارد . ضمناً بیشتر دبیران عادت دارند خودشان مطالبی را که توی کتاب نیست ، جداگانه به دانش‌آموزان شان گوشزد کنند برای یادداشت . 8ـ آنچه را که می شنوید یا از نوشتنش جا می مانید ، رها کنید برای وقت دیگری که بتوانید برگردید و جایش را پر کنید . لزومی ندارد همان موقع از همکلاسی یا بغل دستی تان سؤال کنید و گرنه از فهم ادامه حرفها باز می مانید . 9ـ منظم بنویسید. تاریخ بزنید و مبحث را مشخص کنید . این طوری رغبت تان برای خواندن دست نوشته هایتان بیشتر می ‌شود. مشکل سطح 3 : ¶ حافظه ام ضعیف است و هر چه می خوانم یادم می رود ! توصیه های سطح سوم : 1ـ اوّلین فاز فراموشی توی همان 24 ساعت اوّلی که از شنیدن یا خواندن مطالب گذشته ، می آید سراغتان ، با این حساب ، تا از دست نوشته هایتان یک روز نگذشته ، باید یک نگاه اجمالی به آنها بیندازید . 2ـ اگر از یک دوست یا همکلاسی تان بخواهید که توی همان 24 ساعت اوّل ، سؤال پیچ تان کند تا این طوری مطالب درسی را با هم مرور کنید آنچه خوانده اید ، به خوبی در حافظه تان تثبیت می شود . 3ـ هیچ مطلب درسی را پیوسته و بیشتر از 30 تا 45 دقیقه نخوانید . یک استراحت 5 تا 10 دقیقه ای به خودتان بدهید و دوباره برگردید سر درس خواندن . 4ـ وقتی یک مطلب را می خوانید ، سعی کنید با کلمات و عبارات خودتان آن را تکرار کنید و به ذهن بسپارید . 5ـ بین مطالبی که می خوانید ، پلهای ارتباطی برقرار کنید . یعنی جزییات مطلب را به کلیات مرتبط کنید و قسمت های پراکنده را هم به همدیگر . 6ـ مطالب درسی سنگین را پشت سر هم نخوانید. بین دو درس سنگین ، وقتی را به خواندن یک درس سبک تر و آسان فهم تر اختصاص بدهید . 7ـ کیفیت البته به جای خودش ، اما کمیت مطالعه واقعاً مهم است. تکرار معجزه می کند . بیشتر بخوانید تا بیشتر در ذهنتان بماند و بهتر یاد بگیرید . مشکل سطح 4 : ¶ اصلاً حوصله یا انگیزه ای برای درس خواندن ندارم ! توصیه های سطح چهارم : 1ـ در برنامة هر روزتان ، اوقات خاصی را اختصاص بدهید به مطالعه ؛ و آنقدر روی این کار اصرار کنید تا کاملاً شرطی شوید و هر روز در آن اوقات خاص به یاد درس و درس خواندن بیفتید . راهش یک برنامه ریزی درسی است . یک برنامة هفتگی . برای خودتان برنامه ای بنویسید که همه چیز در آن لحاظ شده باشد . 2ـ خودتان را به مبارزه دعوت کنید . یعنی چه ؟ یعنی به خودتان تعهد بدهید که تا این کار را تمام نکنید سراغ کار دیگری نمی روید . تا این درس را نخوانید ، به دوستتان تلفن نمی زنید . این مبارزه طلبی به تان انگیزه می دهد و کمکتان می کند که آن قورباغة لعنتی را قورت بدهید . خوانده اید کتاب « قورباغه » برایان تریسی را . مگر نه ؟ 3ـ با یک دبیر ، یک مشاور ، یک همکلاسی یا هر کسی که قبولش دارید ، حرف بزنید تا انگیزه تان تقویت شود و هدفتان را واضح تر ببینید تا سریع تر و قوی تر به دنبالش بروید . مشکل سطح 5 : ¶ حواسم پرت است و موقع درس خواندن تمرکز ندارم ! توصیه های سطح پنجم : 1ـ یک کاغذ و قلم کنارتان باشد تا هر وقت ذهنتان از درس به سراغ موضوع دیگری رفت بلافاصله آن موضوع را روی کاغذ یادداشت کنید . بعدش پروندة آن موضوع را موقتاً ببندید و مطالعه را از سر بگیرید . اگر دوباره همان مشکل اتفاق افتاد ، دوباره به همان ترتیب عمل کنید . وقتی درس خواندتان تمام شد ، سراغ کاغذتان بروید و آن موضوعات جانبی . به آنها فکر کنید و اگر لازم شد کاری در رابطه با آنها انجام دهید تا خیالتان راحت شود و با خیال آسوده برگردید سر درستان . به مرور زمان تعداد مواردی که روی آن کاغذ یادداشت خواهید کرد ، کمتر و کمتر خواهد شد . 2ـ عوامل حواس پرتی را به حداقل برسانید . صدای موزیک را قطع کنید . رادیو و تلویزیون را خاموش کنید و شرایطی برای مکان مطالعه تان به وجود بیاورید که فقط و فقط ذهنتان روی درس متمرکز شود . 3ـ وقتی موضوع مورد مطالعه سخت است ، تمرکز کردن مشکل تر می شود . پس رجوع کنید به توصیه های سطح اوّل . 4ـ خودتان را متعهد کنید در مدت زمانی که قرار است طبق برنامه تان درس بخوانید ، هیچ کار دیگری جز درس خواندن انجام ندهید . مثلاً جواب تلفن را ندهید . اگر قرار است توی همان ساعت مطالعه میان وعده ای بخورید آن میان وعده را پیش از شروع مطالعه آماده کنید و بگذارید کنار دستتان تا دیگر بهانه ای برای بیرون رفتن و فاصله گرفتن از محیط درس و مطالعه نداشته باشید . مشکل سطح 6 : ¶ خوب درس می خوانم اما امتحان ام خوب نمی شود ! توصیه های سطح ششم : 1ـ قرار نیست هیچ کس در شب امتحان معجزه کند . باید خود را از مدتها قبل برای امتحان آماده کنید ؛ نه شب امتحان. اگر شش روز متوالی ، روزی یک ساعت درس بخوانید خیلی بهتر و بیشتر از کسی که فقط شش ساعت در شب امتحان مطالعه می کند ، مطالب را در حافظة بلند مدت تان نگه خواهید داشت . 2ـ با دوستانتان بنشینید و سؤالهای امتحان را حدس بزنید . از همدیگر سؤال بپرسید و از خودتان امتحان بگیرید . 3ـ سؤالها را به دقت بخوانید و خوب بفهمیدشان . دقت کنید که صورت سؤال دقیقاً چه چیزی را از شما سؤال کرده است . 4ـ حواستان به وقت امتحان باشد . ضمناً با خودتان لج نکنید . سؤالی را که بلد نیستید یا جواب دادنش برایتان وقت‌گیر است ، علامت بزنید و ازش بگذرید تا در پایان اگر وقتی مانده بود ، برگردید و جواب بدهید . 5ـ قبل از اینکه شروع کنید به نوشتن جواب هر سؤال ، یک مرتبه کلیت آن جوابی را که می خواهید روی کاغذ بیاورید، به ذهن بیاورید و بعدش شروع کنید به نوشتن . ضمناً خوانا و تمیز بنویسید تا ذهن مصحح را نسبت به برگه تان خراب نکنید . برایتان آرزوی موفقیت در درس خواندن و امتحانات دارم.