اهم مطالب و سوالات درس ۸ دین و زندگی سوم ۳ متوسطه

درس هشتم – احیای ارزش های راستین

نقش ائمه اطهار (ع) در تداوم قلمرو رسالت پیامبر(ص)

اقدامات امامان شیعه بعد از پیامبر اکرم(به مدت  250 سال)

امامان شیعه پس از رحلت پیامبر اکرم (ص)  در آن شرایط سخت و پیچیده  برای جلوگیر ی از مسخ  و  انحراف  اسلام   به وظایف سه گانه خویش  عمل کردند   ،  تلاش ائمه اطهار سبب شد  که چهره اسلام راستین  که بر اساس توحید ، عدل و امامت  استوار است  ،باقی  بماند .

چگونگی  اقدامات آنان در  این درس به صورت خلاصه آمده است :

الف)  اقدامات مربوط به مرجعیت علمی

•         تعلیم و تفسیر قران کریم   -  امامان شیعه از هر فرصتی برای تفسیر معارف قرآنی استفاده کردند و مشتاقان را با حقایق قرآنی آشنا کردند.

•         اقدامات برای حفظ سخنان و سیره پیامبر  -   از راه آموزش فرزندان خود  و از طریق انتقال سخنان ائمه و پیامبر به امامان بعد

•         پاسخ به مسایل نو و نیازهای جدید-  با گسترش ممالک اسلامی مسایل جدیدی در جامعه پدید آمد. -  امامان شیعه به دور از انزوا و گوشه گیری به حل مسایل جدید پرداختند.

•         تربیت شخصیت های اسلامی        -     امامان شیعه شاگردان زیادی را در مسایل دینی و علوم دیگر تربیت کردند.

کتب روایی شیعه که در آن ها احادیث و روایات معتبر شیعه نقل شده است
کتب معصومین علیهم السلام	1- نهج البلاغه  :  شامل خطبه ها و نامه ها و کلمات کوتاه از علی(ع) است. که سید رضی انصاری آن ها را جمع آوری نموده است. 2- غرر الحکم و درر الکلم   :   شامل یازده هزار سخن از علی است 3- صحیفه سجادیه  :  مجموعه دعا های امام سجاد(ع) است.
کتب معتبر حدیثی علمای شیعه ( کتب اربعه )	1- کافی  از   شیخ کلینی 2- من لا یحضره الفقیه  از  شیخ صدوق 3- التهذیب  از  شیخ طوسی 4- الاستبصار  از شیخ طوسی

ب)مجاهده در راه ولایت ظاهری و ایجاد حکومت

امامان بزرگوار از دو جهت با حاکمان زمان خودشان مبارزه می کردند

ü      چون رهبری جامعه از طرف خدا به آنها سپرده شده بود  و لازم بود درصورتی که شرایط فراهم بود با حاکمان غاصب مبارزه و آ ن ها را  بر کنار سازند

ü      دلیل دیگر  آن که سکوت در برابر  ظلم و زیر پا گذاشته شدن قوانین الهی را گناه می دانستند و در این شرایط امر به معروف و نهی از منکر  را واجب می شمردند.

امامان معصوم علیهم السلام در را ه مجاهده برای برقراری حکومت اسلامی از اصولی تبعیت می کردند که عبارتند از:

•         عدم تایید حاکمان

•         معرفی خود به عنوان امام بر حق

•         آگاهی بخشی به مردم

•         انتخاب شیوه درست مبارزه

•         حاکمان زمان ائمه می دانستند که امامان شیعه ، آن ها را به عنوان جانشینان پیامبر به رسمیت نمی شناسند و برای آن ها مشروعیتی قایل نیستند.

شیوه های مختلف مبارزه امامان شیعه

همه امامان شیعه  در راستای مبارزات خود هم جهت بودند و شیوه مبارزات آن ها بنا بر مقتضیات زمان با هم متفاوت است ، به نمونه های زیر دقت کنید :

-  مبارزه مسلحانه  مانند  امام حسین(ع)

-  صلح  مانند  امام حسن(ع)

- تبیین معارف دینی بوسیله دعا  مانند امام سجاد(ع)

- نهضت علمی بوسیله امام باقر و امام صادق علیهما السلام

-  تقیه   آن بخش از مبارزه که شخص عقاید و مبارزات خود را مخفی نگه می دارد تا در عین ضربه  زدن به دشمن کمتر ضربه بخورد. مانند  امام سجاد(ع) ( ائمه با این شیوه ، به حفظ جان شیعیان و یاران  راستین  خود از دست حاکمان  ، کمک می کردند ).

ج)راهنمایی مردم با ولایت معنوی

این مقام ناشی از بندگی واقعی ائمه اطهار در پیشگاه خداست  و امامان شیعه  با داشتن  ولایت معنوی :

ü      واسطه خیر و برکت و رحمت در جهان هستی هستند.

ü      از طریق معنوی و غیبی نیازهای مردم را پاسخ می دهند و آنان را به مقصود می رسانند

ü      بسیاری از شیعیان مخلص از انوار حکمت و معرفت  ائمه بهره گرفته اند و نور معرفت به قلب آنان تابیده است. 

سوالات متن درس ۸ دین وزندگی۳ با پاسخ

1)انجام مسولیت های دو گانه مقا م امامت چه تاثیری در حفظ اسلام و مسلمین داشت ؟ ص 98  خ 3 تا 5
2)تلاش ومجاهدت امامان را در قالب مسولیت های سه گانه را نام ببرید ؟ ص 98 و 103 الف- ب
3)چرا ائمه به تعلیم و تفسیر قرآن کریم پرداختند ؟ ص 98  خ 1 تا 3 مورد 1
4)نتیجه تعلیم و تفسیرتوسط ائمه چه بود؟ ص 98 خ 4 تا 5
5)اقدام ائمه برای حفظ سخنان و سیره ی پیامبر (ص)را توضیح دهید ؟ ص 89     خ  1تا 3    
6)ائمه اطهار چگونه به مسائل جدید ونیازهای نو جامعه خود پاسخ می دادند؟ص  100 مورد 3 خ 2تا4
7)ثمره ی حضور سازنده ی ائمه اطهار در عرصه پاسخگویی به مسائل مختلف و اظهار نظر درباره احکام اخلاق چه بود؟ ص 100 مورد 3 خ 4تا5
8)چند نمونه از کتب ارزشمند در زمینه حدیث وسیره ی ائمه را معرفی کنید؟ص  100 خ  6ت ا11
9)دانشمندان اسلامی احادیث پیامبر و ائمه اطهار را در چه مجموعه هایی گرد آوری کردند ؟ص  101 خ 2 تا 5
10)چرا امامان به تربیت شاگردان می پرداختند ؟ ص   101   شماره 4  خ 1 تا 3
11)ائمه اطهار از چه جهاتی با حاکمان زمان خود مبارزه می کردند ؟ ص  103   خ 1 تا 6        

12)امامان در مجاهده با حکمان وقت از چه اصولی استفاده می کردند ؟ ص 103   شماره های 1-4
13)آیا امامان حاکمان زمان خودرا تایید می کردند ؟ ص  103   شماره 1خ  2
14)ائمه اطهار چه کسانی را به عنوان جانشینان بر حق پیامبر اکرم معرفی می کردند ؟ ص 103 شماره 2  خ1تا 3
15)راه رهایی مسلمانان از دست حاکمان طا غوتی چه بود؟امامان چه پاسخی به این مسئله دادند؟ ص   103 خ 1 تا 3
16)در آیه شریفه (الاالموده فی القربی ) منظور از فی القربی چیست ؟ ص 97 خ سبز کتاب  
17)شیوه ی مبارزه با حاکمان توسط ائمه اطهار متناسب با چه چیز بود؟  ص  103 خ 1 تا 3  
18)منظور از تقیه چیست ؟کدام ائمه مبارزات خود را به این شیوه انجام می دادند ؟  ص  104  خ 1 تا 3
19)نمونه ای از شیوه ی تقیه را بنوسید ؟  ص  104  خ 3 تا 5
20)پس از رسول خدا چه کسی واسطه خیر وبرکت ورحمت بر جهان هستی است؟  ص 106   خ 1 تا 3
21)چه کسانی مورد توجه ولایت معنوی ائمه اطهار قرار گرفتند ؟  ؟   ص   106  پ 2 خ 1 تا 2      
23)نمونه هایی از روش های متفاوت ائمه را بنوسید ؟ ص 104  تا 105  موارد شماره 1 تا 9
24)مقام و منزلت انسانهای با فضیلت ناشی از چیست ؟ ص 106 پ 2 خ 5 تا 6  

اهم مطالب و سوالات درس هشتم دین و زندگی اول(۱) متوسطه

درس هشتم  8 :  در وادی امن

1. قلب پاک نوجوان و جوان دریچه ای گشوده به آسمان است .

2. پاکی دوران جوانی فرصتی طلایی برای رسیدن به ایمان است .

3. انسان با قلبی پاک از مادر متولد می شود و این پاکی اغلب تا جوانی باقی می ماند .

4. نوجوانی و جوانی خوشبخت است که پاکی اغلب تا جوانی باقی می ماند .

5. هر اندازه که پاکی بیشتر باشد درهای لطف و رحمت خداوند به روی انسان بازتر است .

6. انسان تا قوای جوانیش هست تا روح لطیف جوانی هست تاریشه های فساد در او کم است می تواند خودش را اصلاح کند .

7. تفکر پیرامون آیات خدا و توجه دائم به خدا و نعمت های او و انس با عوامل تقویت کننده یاد خدا و دوری از موانع یاد خدا و انجام نیکی و دوری از بدی و رعایت واجبات و محرمات از عوامل رسیدن به ایمان و حفظ آن است . 

8.جهان و زیبایی های آن نشانه های زیبایی ، علم ، قدرت و رحمت خداست توجه به آنها یاد خدارا در دل زنده می کند و رحمت خدا را یادآور می شود و این یادآوری بر دوستی و محبت ما به او می افزاید . 

9.توجه دائم به او ارتباط ما با خدا را افزایش می دهد و این پیوند را مستحکم می کند . یکی از حکمت های نمازهای پنج گانه زنده نگهداشتن یاد خدا در تمام طول شبانه روز است . 

10.در سنین بزرگسالی ریشه های اخلاق فاسد در انسان زیادتر می شود و جهاد مشکل تر است ولی در سن جوانی و نوجوانی بواسطه پاکی خود به ملکوت نزدیک تر است و بنابراین تلاش برای اصلاح و خودسازی آسانتر است . 

11.انجام گناه مهم ترین عامل تضعیف ایمان است . هر گناه چون غباری صفحه دل را می پوشاند و به اندازه خود مانع رسیدن نور در حقیقت می گردد . 

سوالات درس هشتم با پاسخ  :دین و زندگی 1

سوالات متن درس8

1. رسول خدا (ص) درباره زیباترین مژده به جوانان و نوجوانان در استفاده از فرصت چه می فرماید ؟

یکی از ملائکه ی خداوند هر شب بر بالین جوانان می آید و آنان را ندا می دهد : برخیزید و ( برای رستگاری ) بکوشید . 

  2. چگونه تفکر پیرامون آیات خدا ایمان و محبت انسان را نسبت به او زیاد می کند ؟

زیرا جهان و زیبایی های آن نشانه های زیبایی ، علم ، قدرت و رحمت خداست توجه به آنها یاد خدارا در دل زنده می کند و رحمت خدا را یادآور می شود و این یادآوری بر دوستی و محبت ما به او می افزاید . 

  3. اثر توجه دائم به خدا و یاد او چیست ؟

توجه دائم به او ارتباط ما با او را افزایش می دهد و این پیوند را مستحکم می کند . یکی از حکمت های نمازهای پنج گانه زنده نگهداشتن یاد خدا در تمام طول شبانه روز است . 

  4. توجه به نعمت ها و لطف های خدا به انسان چه نتیجه ای دارد ؟

اگر به زندگی خود توجه کنی نشانه های لطف و رحمت خدا را بروشنی می بینی . ذکر محبت های خدا یاد او را زنده نگه می دارد و قلب را به او نزدیک می کند . 

   5. چه عواملی معمولا ما را به یاد خدا می اندازد ؟

مطالعه زندگی معصومین (ع) و دوستان خدا ، قرائت قرآن کریم ، حضور در مسجد و شرکت در نماز جماعت ، زیارت مرقد معصومین (ع) و امام زادگان و اولیای خدا ، همنشینی با دوستان صادق و صمیمی از جمله این عوامل هستند

  6.دو مورد از عواملی که یاد خدا را در دل ضعیف می کنند را توضیح دهید .

1) دوستانی که نگاه جدی به زندگی نکرده و هدفی متعالی ندارند اینان فضایی اطراف ما ایجاد می کنند که فرصت یاد خدا را از آدمی می گیرد .

2) سرگرم شدن به فیلم ها و کتابهای نامناسب نهال پاکی و طهارت نوجوانی را می خشکاند و پیوند با خدا را بشدت ضعیف می کند . 

  7. چهار مورد از عواملی که باعث رسیدن به ایمان و حفظ آن در انسان می شود را نام ببرید .

1) تفکر پیرامون آیات خدا

2) توجه دائم به خداوند و ذکر و یاد او

3) توجه به نعمت ها و لطف های خدا به انسان

4) انجام اعمال نیک و دوری از گناه 

 اندیشه و تحقیق :

1.چرا حرکت به سوی خدا و کسب سعادت الهی در جوانی و نوجوانی آسان تر از بزرگسالی است ؟

زیرا در سنین بزرگسالی ریشه های اخلاق فاسد در انسان زیادتر می شود و جهاد مشکل تر است ولی در سن جوانی و نوجوانی بواسطه پاکی خود به ملکوت نزدیک تر است و بنابراین تلاش برای اصلاح و خودسازی آسانتر است . 

  2. به نظر شما مهم ترین نکته در توصیه امام خمینی «ره» به جوانان چیست ؟ چرا ؟

مهم ترین توصیه امام به جوانان این است که : « نگذارید در اصلاح حال خودتان زمان جوانی به زمان پیری بیفتد » زیرا تا قوای جوانی هست تا روح لطیف جوانی هست تا ریشه های فساد در اوو کم است می تواند خودش را اصلاح کند . 

  3. به نظر شما مهم ترین عامل در تضعیف ایمان و فراموشی خداوند کدام است ؟ چرا ؟

انجام نیکی ها ، زیرا هر عمل نیک دل را نورانی تر می کند و دل پاک و نورانی به ملکوت خدا نزدیک تر است . 

  4. به نظر شما مهم ترین عامل در تضعیف ایمان و فراموشی خداوند کدام است ؟ چرا ؟

انجام گناه مهم ترین عامل تضعیف ایمان است . هر گناه چون غباری صفحه دل را می پوشاند و به اندازه خود مانع رسیدن نور در حقیقت می گردد . 

  5.چگونه می توان دل را حرم همیشگی خدا کرد ؟

توجه دائمی به خدا و رعایت پاکی چشم و زبان و فکر و خیال و قلب و ...

ادامه سوالات درس هشتم

 ۱- چرا پاکی در دوران نوجوانی وجوانی از اهمیت خاصی برخوردار است ؟
۲-  راههای رسیدن به ایمان را نام ببرید.
۳- تفکر پیرامون " آیات خدا در گستره ی هستی یکی از راههای رسیدن به ایمان است آن را توضیح دهید ؟
۴- توجه دائم به خداو ذکراو در گستره ی هستی یکی از راههای رسیدن به ایمان است آن را توضیح دهید ؟
۵- چه کارهها یی مانع یاد خدا میشود ؟
۶- از دیدگاه امام خمینی چه زمانی انسان می تواند خودش را اصلاح کند چرا ؟

۷- راههای تحصیل ایمان را نام ببرید .

۸- یکی از حکمتهای نماز پنج گانه .......................................................... است .                                                                       

۹- از نظر امام خمینی (رة) چرا جهاد اکبر را از دوران نوجوانی باید شروع کرد؟

۱۰ – یکی از حیله هایی که نفس ا نسان به انسان می زند و شیطان به او پیشنهاد می کند  چیست ؟

۱۱- پیام آیات را بنویسید . الف- الذین فی صلا تهم خاشعون " ب- "الذین هم للزکوه فاعلون " ج-  "" الا بذکر الله تطمئن  القلوب ""

اهم مطالب و سوالات درس ۸ دین و زندگی ۲ متوسطه

درس هشتم : واقعه ی بزرگ

هدف کلی :

            آشنایی با مراحل وقوع قیلمت و چگونگی محاکمه ی الهی

  مرور مفاهیم:

           1- قرآن کریم مراحل تکوینی قیامت را در سوره های مختلف بیان کرده است.

           2- برپایی قیامت دو مرحله دارد،هر مرحله با یک نفخ صور آغاز می شود.

           3- در مرحله اول بساط حیات روی زمین برچیده می شود .

           4- در مرحله ی دوم همه ی انسانها زنده می شوند ،پرده ها کنار می رود و حقایق آشکار می گردد .

          5- دادگاه الهی برپا می گردد و به حساب انسلنها رسیدگی می شود .

          6- پیامبران و امامان شاهدان دادگاه الهی هستند .

          7- نامه ی اعمال هر کس در اختیارش قرار می گیرد .

نکات :

          1- قیامت در دو مرحله اتفاق می افتد.

          2- مرحله اول قیامت با پایان یافتن دنیا آغاز می شود .

          3- از حوادث مرحله اول قیامت:

                    الف) نفخ صور اول یا بنا به قول قرآن صیحه صدای مهیب آسمانها و زمین را فرا می گیرد و آنچنان ناگهانی رخ می دهد که همه را غافلگیر می کند .

                    ب ) مدهوشی اهل آسمان و زمین  و برچیده شدن  بساط حیات انسان و سایر موجودات

                   ج ) تغییر در ساختار زمین و آسمان یعنی  آسمان ها و زمین به آسمان ها و زمینی دیگر تبدیل می شوند تا مناسب احوال و شرایط قیامت گردند

           4. وقایع مرحله دوم قیامت :

                     - نفخ صور دوم  -   مقدمه ی حیات مجدد انسان ها فراهم می شود .

                     - زنده شدن همه ی انسان ها

                     - نورانی شدن زمین

                               - سرگذشت انسان ها و حوادث تلخ و شیرین و کارهای نیک و بد آن ها را که دیده است ، آشکار کند.

                               - پرده کنار رود و واقعیت حوادثی که بر زمین گذشته است ، روشن شود .

                     - بر پا شدن دادگاه عدل الهی

                     - حضور شاهدان و گواهان

                     - دادن نامه ی اعمال.     

 خصوصیات کتاب اعمال : - همه ی اعمال از کوچک و بزرگ ، در آن ثبت است .

                                   - مردم همه ی اعمال خود را در آن می یابند .

                     - قضاوت بر معیار حق

              5. شاهدان و گواهان روز رستاخیز :

                       - پیامبران و امامان  :   چون ظاهر و باطن اعمال انسان ها را در دنیا دیده اند و از هر خطایی مصون و محفوظ اند ، بهترین گواهان قیامت اند  و شاهد و ناظر همه ی پیامبران و امت ها ، رسول خدا (ص) است

                       - فرشتگان الهی

                       - اعضای بدن انسان

            6. معیار سنجش اعمال انسان ها در قیامت پیامبران و امامان هستند .

            7 . وزن کننده و سنچش گر اعمال انسان خدا است .

            8. هر نفر تنهایی و فقط با عمل خود حاضر می شود و ترازوی عدل برای او برپا می گردد .

            9 . معیار و وسیله سنجش اعمال حق و عدل است .

            10. اعمال پیامبران و امامان معیار و میزان سنجش اعمال سایرین محسوب می شود ، چون عین حق و حقیقت است . 

درس هشتم

1-     برپایی قیامت در چند مرحله انجام می گیرد؟
2-  چند نمونه از شاهدان و گواهان دادگاه عدل الهی در روز قیامت را فقط نام ببرید؟
3-  ویژگی و خصوصیت نامه ی اعمال انسان در قیامت چیست چه تفاوتی با نامه های ثبت شده در این دنیا دارد؟
4-  طبق سخن امام صادق (ع) آیا واقعا اعمال وزن می شوند؟ توضیح دهید؟
5- معنی این عبارت قرآنی چیست؟ ( و کفی بنا حاسبین)

ادامه سوالات درس 8 دین و زندگی 2 متوسطه

1ـ اولین حادثه برای ورود به قیامت ............ است .

2ـ مرحله برپائی قیامت شامل چه حوادثی است.

3ـ نفخ صور یعنی چه.

4ـ تغییر ساختار زمین و آسمان در کدام مرحله اتفاق می افتد.

5ـ آیات زیر هر کدام به کدام حادثه مرحله اول اشاره دارد.

الف : و نفخ فی الصور

ب : فصق من فی السماوات

6ـ در آستانه  ........... بساط فعلی جهان در هم فرو می ریزد.

7ـ هنگام برپایی قیامت کدام واقعه بر سایرین تقدم دارد.

8ـ بر اثر کدام واقعه مردگان همه زنده می شوند.

9ـ حوادث مرحله دوم قیامت کدام است.

10ـ برپایی قیامت دارای .............. مرحله است که .......... با نفخ صور آغاز می شود.

11ـ بر چیده شدن حیات و آشکار شدن حقایق مربوط به کدام مرحله قیامت است.

12ـ آیات زیر مربوط به کدام مرحله است

الف : منها خلقناکم و فیها نعیدکم

ب : ثم نفخ فیه اخری

ج : فاذاهم قیام ینظرون

د : و اشرفت الارض بنور ربها

هـ ـ و وضع الکتاب

و ـ وجی ء بالنبین و الشهدا

ز : و قضی بینهم بالحق

ح : و نضع الموزین القسط

13ـ کدام عبارت بیان گر و وسیله ی سنجش اعمال در قیامت است.

14ـ آیه وفیت کل نفس ما عملت بیانگر کدام واقعه است و در کدام مرحله است.

15ـ نورانی شدن زمین در مرحله دوم به چه معنایست.

16ـ بعد از آغاز رسیدگی به اعمال اولین قدم چیست.

17ـ بر اساس آیات و روایات شاهدان به اعمال ما چه کسانی اند و در کجا .

18ـ چرا امامان و پیامبران معیار سنجش اعمال ما هستند.

19ـ وی شاهد و ناظر بر همه ی پیامبران رواست .

20ـ شاهدان روز قیامت چه کسانی اند.

21ـ آنها در طول زندگی انسان همواره مراقب انسان بوده اند و تمامی اعمال آنها ثبت کرده اند.

22ـ در قیامت چون بدکاران سوگند دروغ یاد کنند چه اتفاقی می افتد.

23ـ تفاوت نامه ی در دنیا با نامه ی عمل در قیامت چیست.

24ـ نامه عمل انسان در قیامت چگونه است.

25ـ امام صادق (ع) در مورد و زن اعمال در قیامت میزان را چگونه معنا کرده اند.

26ـ با توجه به آیه ی فاما من تقلت موزاینه میزان یعنی چه .

27ـ منظور از موازین یا معیار سنجش اعمال انسان در آخرت چیست.

28ـ معیار و وسیله سنجش اعمال .................... .

29ـ سنجشگر اعمال ما در قیامت کیست.

30ـ ارزش اعمال انسان به چه چیزی بستگی دارد.