اهم مطالب و سوالات درس ۸ دین و زندگی سوم ۳ متوسطه

درس هشتم – احیای ارزش های راستین

نقش ائمه اطهار (ع) در تداوم قلمرو رسالت پیامبر(ص)

اقدامات امامان شیعه بعد از پیامبر اکرم(به مدت  250 سال)

امامان شیعه پس از رحلت پیامبر اکرم (ص)  در آن شرایط سخت و پیچیده  برای جلوگیر ی از مسخ  و  انحراف  اسلام   به وظایف سه گانه خویش  عمل کردند   ،  تلاش ائمه اطهار سبب شد  که چهره اسلام راستین  که بر اساس توحید ، عدل و امامت  استوار است  ،باقی  بماند .

چگونگی  اقدامات آنان در  این درس به صورت خلاصه آمده است :

الف)  اقدامات مربوط به مرجعیت علمی

•         تعلیم و تفسیر قران کریم   -  امامان شیعه از هر فرصتی برای تفسیر معارف قرآنی استفاده کردند و مشتاقان را با حقایق قرآنی آشنا کردند.

•         اقدامات برای حفظ سخنان و سیره پیامبر  -   از راه آموزش فرزندان خود  و از طریق انتقال سخنان ائمه و پیامبر به امامان بعد

•         پاسخ به مسایل نو و نیازهای جدید-  با گسترش ممالک اسلامی مسایل جدیدی در جامعه پدید آمد. -  امامان شیعه به دور از انزوا و گوشه گیری به حل مسایل جدید پرداختند.

•         تربیت شخصیت های اسلامی        -     امامان شیعه شاگردان زیادی را در مسایل دینی و علوم دیگر تربیت کردند.

کتب روایی شیعه که در آن ها احادیث و روایات معتبر شیعه نقل شده است
کتب معصومین علیهم السلام	1- نهج البلاغه  :  شامل خطبه ها و نامه ها و کلمات کوتاه از علی(ع) است. که سید رضی انصاری آن ها را جمع آوری نموده است. 2- غرر الحکم و درر الکلم   :   شامل یازده هزار سخن از علی است 3- صحیفه سجادیه  :  مجموعه دعا های امام سجاد(ع) است.
کتب معتبر حدیثی علمای شیعه ( کتب اربعه )	1- کافی  از   شیخ کلینی 2- من لا یحضره الفقیه  از  شیخ صدوق 3- التهذیب  از  شیخ طوسی 4- الاستبصار  از شیخ طوسی

ب)مجاهده در راه ولایت ظاهری و ایجاد حکومت

امامان بزرگوار از دو جهت با حاکمان زمان خودشان مبارزه می کردند

ü      چون رهبری جامعه از طرف خدا به آنها سپرده شده بود  و لازم بود درصورتی که شرایط فراهم بود با حاکمان غاصب مبارزه و آ ن ها را  بر کنار سازند

ü      دلیل دیگر  آن که سکوت در برابر  ظلم و زیر پا گذاشته شدن قوانین الهی را گناه می دانستند و در این شرایط امر به معروف و نهی از منکر  را واجب می شمردند.

امامان معصوم علیهم السلام در را ه مجاهده برای برقراری حکومت اسلامی از اصولی تبعیت می کردند که عبارتند از:

•         عدم تایید حاکمان

•         معرفی خود به عنوان امام بر حق

•         آگاهی بخشی به مردم

•         انتخاب شیوه درست مبارزه

•         حاکمان زمان ائمه می دانستند که امامان شیعه ، آن ها را به عنوان جانشینان پیامبر به رسمیت نمی شناسند و برای آن ها مشروعیتی قایل نیستند.

شیوه های مختلف مبارزه امامان شیعه

همه امامان شیعه  در راستای مبارزات خود هم جهت بودند و شیوه مبارزات آن ها بنا بر مقتضیات زمان با هم متفاوت است ، به نمونه های زیر دقت کنید :

-  مبارزه مسلحانه  مانند  امام حسین(ع)

-  صلح  مانند  امام حسن(ع)

- تبیین معارف دینی بوسیله دعا  مانند امام سجاد(ع)

- نهضت علمی بوسیله امام باقر و امام صادق علیهما السلام

-  تقیه   آن بخش از مبارزه که شخص عقاید و مبارزات خود را مخفی نگه می دارد تا در عین ضربه  زدن به دشمن کمتر ضربه بخورد. مانند  امام سجاد(ع) ( ائمه با این شیوه ، به حفظ جان شیعیان و یاران  راستین  خود از دست حاکمان  ، کمک می کردند ).

ج)راهنمایی مردم با ولایت معنوی

این مقام ناشی از بندگی واقعی ائمه اطهار در پیشگاه خداست  و امامان شیعه  با داشتن  ولایت معنوی :

ü      واسطه خیر و برکت و رحمت در جهان هستی هستند.

ü      از طریق معنوی و غیبی نیازهای مردم را پاسخ می دهند و آنان را به مقصود می رسانند

ü      بسیاری از شیعیان مخلص از انوار حکمت و معرفت  ائمه بهره گرفته اند و نور معرفت به قلب آنان تابیده است. 

سوالات متن درس ۸ دین وزندگی۳ با پاسخ

1)انجام مسولیت های دو گانه مقا م امامت چه تاثیری در حفظ اسلام و مسلمین داشت ؟ ص 98  خ 3 تا 5
2)تلاش ومجاهدت امامان را در قالب مسولیت های سه گانه را نام ببرید ؟ ص 98 و 103 الف- ب
3)چرا ائمه به تعلیم و تفسیر قرآن کریم پرداختند ؟ ص 98  خ 1 تا 3 مورد 1
4)نتیجه تعلیم و تفسیرتوسط ائمه چه بود؟ ص 98 خ 4 تا 5
5)اقدام ائمه برای حفظ سخنان و سیره ی پیامبر (ص)را توضیح دهید ؟ ص 89     خ  1تا 3    
6)ائمه اطهار چگونه به مسائل جدید ونیازهای نو جامعه خود پاسخ می دادند؟ص  100 مورد 3 خ 2تا4
7)ثمره ی حضور سازنده ی ائمه اطهار در عرصه پاسخگویی به مسائل مختلف و اظهار نظر درباره احکام اخلاق چه بود؟ ص 100 مورد 3 خ 4تا5
8)چند نمونه از کتب ارزشمند در زمینه حدیث وسیره ی ائمه را معرفی کنید؟ص  100 خ  6ت ا11
9)دانشمندان اسلامی احادیث پیامبر و ائمه اطهار را در چه مجموعه هایی گرد آوری کردند ؟ص  101 خ 2 تا 5
10)چرا امامان به تربیت شاگردان می پرداختند ؟ ص   101   شماره 4  خ 1 تا 3
11)ائمه اطهار از چه جهاتی با حاکمان زمان خود مبارزه می کردند ؟ ص  103   خ 1 تا 6        

12)امامان در مجاهده با حکمان وقت از چه اصولی استفاده می کردند ؟ ص 103   شماره های 1-4
13)آیا امامان حاکمان زمان خودرا تایید می کردند ؟ ص  103   شماره 1خ  2
14)ائمه اطهار چه کسانی را به عنوان جانشینان بر حق پیامبر اکرم معرفی می کردند ؟ ص 103 شماره 2  خ1تا 3
15)راه رهایی مسلمانان از دست حاکمان طا غوتی چه بود؟امامان چه پاسخی به این مسئله دادند؟ ص   103 خ 1 تا 3
16)در آیه شریفه (الاالموده فی القربی ) منظور از فی القربی چیست ؟ ص 97 خ سبز کتاب  
17)شیوه ی مبارزه با حاکمان توسط ائمه اطهار متناسب با چه چیز بود؟  ص  103 خ 1 تا 3  
18)منظور از تقیه چیست ؟کدام ائمه مبارزات خود را به این شیوه انجام می دادند ؟  ص  104  خ 1 تا 3
19)نمونه ای از شیوه ی تقیه را بنوسید ؟  ص  104  خ 3 تا 5
20)پس از رسول خدا چه کسی واسطه خیر وبرکت ورحمت بر جهان هستی است؟  ص 106   خ 1 تا 3
21)چه کسانی مورد توجه ولایت معنوی ائمه اطهار قرار گرفتند ؟  ؟   ص   106  پ 2 خ 1 تا 2      
23)نمونه هایی از روش های متفاوت ائمه را بنوسید ؟ ص 104  تا 105  موارد شماره 1 تا 9
24)مقام و منزلت انسانهای با فضیلت ناشی از چیست ؟ ص 106 پ 2 خ 5 تا 6