درس هفتم - وضع فرهنگی و سیاسی عصر ائمه (علیهم السلام)
ترجمه آیات درس
آیا (مخالفان دعوت تو،) در زمین سیر نکردند تا ببینند عاقبت کسانى که پیش از آنها بودند چه شد؟! و سراى آخرت براى پرهیزکاران بهتر است! آیا فکر نمىکنید؟! یوسف(109).
محمد (ص) فقط فرستاده خداست؛ و پیش از او، فرستادگان دیگرى نیز بودند؛ آیا اگر او بمیرد و یا کشته شود، شما به عقب برمىگردید؟ (و اسلام را رها کرده به دوران جاهلیت و کفر بازگشت خواهید نمود؟) و هر کس به عقب باز گردد، هرگز به خدا ضررى نمىزند؛ و خداوند بزودى شاکران (و استقامتکنندگان) را پاداش خواهد داد. آل عمران (144)
خلاصه و اهم مطالب درس ۷ دین و زندگی ۳
پس از رحلت پیامبر اکرم در دومین ماه سال یازدهم هجری مردم در محلی به نام ثقیفه بنی ساعده جمع شدند و در آنجا ابو بکر را به جای علی علیه السلام به عنوان جانشین پیامبر انتخاب کردند و بدین ترتیب مسیر طبیعی رهبری امت به انحراف رفت و نظام حکومتی ، که بر اساس امامت طراحی شده بود تحقق نیافت و حکومت اسلامی 25 سال بعد از رحلت پیامبر تنها در دوره خلافت چهار سال و نه ماه به علی (ع) رسید و در همین مدت کوتاه عالی ترین نمونه انسانی حکومت را به نسل ها در سراسر تاریخ عرضه کرد .
مسایل و مشکلات سیاسی . فرهنگی و اجتماعی جامعه مسلمانان بعد از پیامبر اکرم(ص) به خلافت نرسیدن علی (ع) بعد از پیامبر، مسایل و مشکلات فرهنگی و اجتماعی فراوانی را به دنبال داشت که عبارتند از : | |
ممنوعیت نوشتن احادیث پیامبر اکرم(ص) | بعد از پیامبر نوشتن احادیث او ممنوع شد و احادیث پیامبر به شیوه حفظ کردن ، نگهداری و به دیگران منتقل می شد که این شیوه عواقب زیر را به دنبال داشت : ۱- احتمال خطا در نقل احادیث افزایش یافت(کم یا زیاد شدن عبارات) ۲- فراهم شدن شرایط مناسب برای جعل حدیث به اغراض شخصی ۳- عدم وجود منبعی درست برای تشخیص احادیث درست از نادرست ۴- محروم ماندن مردم و محققان از منبع مهم هدایت و دخالت دادن سلیقه شخصی در احکام دینی . |
تحریف اندیشه های اسلامی و جعل احادیث | علمای یهودی و مسیحی مانند کعب الاحبار که تازه مسلمان شده بودند در مساجد می نشستند و به تفسیر قرآن می پرداختند و با نقل داستان های خرافی در باره پیامبران سبب گمراهی بسیاری از مردم می شدند. حمایت بنی امیه و بنی عباس از جاعلان حدیث و تحریف کنندگان دین با دادن جایزه و پول به آنان |
ظهور شخصیت ها الگو های غیر قابل اعتماد | بعد از پیامبر شخصیت های اصیل به انزوا کشیده شدند. شخصیت های غیر قابل اعتماد جایگاه برجسته پیدا کردند. |
تبدیل حکومت عدل نبوی به سلطنت قیصری و کسرایی
|
نتیجه حکومت بنی امیه و بنی عباس : پیامبر حکومتش را بر مبنای عدل و برابری و مساوات بنا کرد و ملاک برتری و کرامت انسان ها را تقوا می دانست اما پس از رحلت ایشان : جاهلیت در لباسی جدید وارد جامعه اسلامی شد. شخصیت های با تقوا و جهاد گر مورد اعتماد و احترام پیامبر منزوی شدند. دشمنان اسلام در جبهه دوستان قرار گرفتند و به تدریج شیوه حکومتی قیصران روم و کسرایان ایران را در پیش گرفتند |
چند نکته پایانی
* حکومت اسلامی بعد از پیامبر به دست کسانی افتاد که از اسلام کینه و نفرت داشتند(معاویه – یزید – بنی امیه)
* بنی امیه تا سال 132 ه ق بر مردم حکمرانی کردند و شیوه حکومت خود را به روش قیصری و کسرایی اداره کردند.
* تنها راه حفظ دین بعد از پیامبر ، تحول معنوی ایجاد شده و ائمه اطهار علیهم السلام و قران کریم بود..
* با اینکه بعد از پیامبر نوشتن حدیث پیامبر ممنوع شد پیروان ائمه اطهار علیهم السلام احادیث را حفظ و جمع آوری نمودند.
* بنی عباس در سال 132 در زمان امام صادق (ع) به نام اهل بیت ( خود را عموزادگان ائمه اطهار می دانستند) حکومت را از بنی امیه گرفتند و از ظلم و ستم به اهل بیت پیامبر چیزی را فرو گزار نکردند.
سوالات درس هفتم
۱- چه عاملی باعث شد که احادیث پیامبر اکرم «صلی الله علیه وآله وسلم» پس از رحلت ایشان به درستی حفظ و نگه داری نشود؟ آیا این شکل برای پیروان ائمه نیز پیش آمد؟
۲- چگونه حکومت عدل نبوی به سلطنت کسرایی تبدیل شد؟
-۳ تر جمه ی آیه ی 144 سوره ی آل عمران چنین است : « ومحمد نیست مگر رسولی که پیش از او رسولانی دیگری بودند. پس اگر او بمیرد یا کشته شود ، آیا شما به عقب بر خواهید گشت؟هرکس به عقب باز گردد به خدا هیچ گزندی نرساند و خداوند به زودی پاداش سپاسگزاران را میدهد.»
با توجه به این آیه توضیح دهید که :
الف – مهم ترین خطری که پس از رحلت رسول خدا مسلمانان را تهدید میکرد چه بو د؟
ب – سپاسگزاران واقعی نعمت وجود رسول خدا «صلی الله علیه و آله وسلم» پس از رحلت ایشان چه گسانی هستند؟
۴- مهمترین مسائل ومشکلات اجتماعی وفرهنگی عصر ائمه پس از پیامبر اکرم «صلی الله علیه و آله وسلم» چه چیزهایی بود؟
۵- چرا قرآن کریم مردم را به مطالعه ی سرگذشت ملت ها دعوت کرده است؟
۶- تفاوت اساسی حکومت بنی امیه وبنی عباس با رهبری پیامبر اکرم «صلی الله علیه و آله وسلم » درچه چیزهایی بود؟
درس هفتم : منزلگاه بعد
هدف کلی :
آشنایی با جهان برزخ و توانایی تبیین رابطه ی آن با دنیا و آخرت
مرور بر مفاهیم :
1. به فرموده ی قرآن کریم پس از مرگ و قبل از قیامت ، انسان وارد عالم برزخ می شود .
2. در دوره ی برزخ ، بدن مادی و دنیایی حیات خود را از دست می دهد .
3. در دوره ی برزخ ، روح فعالیت آگاهانه دارد .
4. پیشوایان معصوم ما را درباره ی سرنوشت مومنان و کافران در برزخ ، راهنمایی کرده اند.
5. بهره ای از بهشت و جهنم آخرت نیز در دوره ی برزخ نصیب مومنان و کافران می شود .
6. دردوره ی برزخ پرونده ی اعمال انسان ها باز است و آثار کارهایی که در دنیا انجام داده به او می رسد .
نکات :
1. انسان ها در هنگام مرگ ، از آگاهی و توانایی ای برخوردار هستند که بتوانند با خداوند و ملائکه گفت و گو کنند و پاسخ شان را بشنوند .
2. برزخ در لغت به معنای فاصله و حایل میان دو چیز است .
3. عالم برزخ عالمی است میان زندگی دنیایی و حیات اخروی که آدمیان پس از مرگ وارد آن می شوند و تا قیامت در آن جا می مانند .
4. ویژگی های عالم برزخ :
- روه هم چنان به فعالیت های آگاهانه خود پس از مرگ ادامه می دهد .
- در این عالم ، انسان با خداوند و فرشتگان گفتگو می کند و پاسخ شان را می شنود .
- بخشی از پاداش و جزای مردم در عالم برزخ داده می شود .
- ارتباط عالم برزخ با دنیا ، پس از مرگ نیز همچنان برقرار است .
5. فرشتگان در هنگام مرگ روح انسان ها را « توفی » می کنند ، یعنی روح انسان را به طور تمام و کمال دریافت می کنند .
6. دریافت تمام و کمال چیزی را توفی می گویند .
7. از ویژگی های عالم برزخ :
- انسان با خداوند و فرشتگان گفتگو می کند و پاسخ شان را می شنود .
- مجموعه ی اعمال خود در دنیا را می بیند و با آن ها گفتگو می کند .
8. بخشی از پاداش و جزای مردم در عالم برزخ داده می شود . مومنان در « بهشت برزخی » و کافران در « جهنم برزخی » که تجلی کوچکی از بهشت و جهنم آخرت است ، روزگار می گذرانند .
9. پرونده ی اعمال انسان ها با مرگ بسته نمی شود و پیوسته بر آن افزوده می گردد .
10. آثار ماتقدم به اعمالی گفته می شود که آثار و نتایج آن ها :
- محدود به دوران عمر انسان می باشند .
- با مرگ شخص پرونده ی آن ها بسته می شود .
11. آثار ماتاخر به اعمالی گفته می شود که اثار و نتایج آن ها :
- حتی بعد از مرگ از بین نمی رود .
- مردمی که در دنیا هستند تحت تاثیر آثار خوب یا بد آن اعمال هستند .
12. مطابق کلام امام صادق (ع) شش چیز است که مومن بعد از مرگ نیز از آن ها بهره مند می شود شش مورد است که آنها جزء آثار ما تاخر محسوب می شوند :
- فرزند صالحی که برای او طلب مغفرت کند .
- کتاب قرآن که از آن قرائت کند .
- چاه آبی که حفر کرده ( و به مردم آب می دهد ) .
- درختی که کاشته است .
- آبی که برای خیرات جاری کرده است .
- روش پسندیده ای بنا نهاده و دیگران پس از وی ، آن را ادامه می دهند .
تفاوت هایی میان دنیا و برزخ
1- عالم برزخ جنبه ی مادی ندارد .
2- نظامی غیر از نظام این عالم برآن حاکم است .
3- عالم برزخ بسیاری از محدودیت های عالم ماده را ندارد و از گستردگی و عظمت وصف ناپذیری برخوردار است .
4- عالم برزخ نسبت به عالم ماده تشبیه شده است به عالم خارج نسبت به محیط داخل رحم .
سوالات درس 7 دین و زندگی 2
1ـ تنها آیه ای از قران که کلمه برزخ در آن بکار رفته است کدام است.
2ـ محل تعیین سرنوشت انسان عالم ................ و عامل تعیین کننده با توجه به آیه « و نکتب ما قدموا و آثارهم » اعمال ................و ................. می باشد.
3ـ مهمترین شباهت دنیا و برزخ چیست.
4ـ مهمترین شباهت میان آخرت و برزخ کدام است.
5ـ برزخ در لغت به چه معناست و عالم برزخ یعنی چه.
6ـ ینبا الانسان یومئذ بما قدم و اخر یعنی چه.
7ـ توفی به چه معناست.
8ـ تفاوت دنیا و برزخ چیست.
9ـ پس از مرگ روح انسان چه حالتی دارد.
10ـ سخن گفتن انسان بعد از مرگ با خدا و فرشتگان بیانگر چیست.
11ـ اعمال ما تقدم چیست.
12ـ اعمال ما تاخر یعنی چه.
13ـ قرار دادن بدعت بد و راه و روش خوب جزء کدام اعمال است.
14ـ اولین مرحله عذاب گناهان چیست.
15ـ ینبا الانسان یومئذ بما قدم و اخر اشاره به کدام عالم است.
16ـ الذین تتو فاهم الملائکه ........ ادخلو الجنه منظور از جنت چیست.
17ـ آیه حتی اذاجاء احدهم الموت قال رب ارجعون لعلی اعمل صالحا فی ما ترک» بیانگر چیست.
18ـ حتی اذا جاء احدهم الموت قال رب ارجعون بیانگر کدام عالم است.
19ـ کسانی که خود را مستضعف می دانند قرآن به آنها چه می گوید.
20ـ سرنوشت کسانی که به خود ظلم کرده اند چیست.
21ـ با بیان امام صادق (ع) روح توفی شدگان در ........... قرار می گیرد.
22ـ عبارات قرانی «قالو فیم کنتم کنا مستضعفین فی الارض » گفتگوی ............ با ........... است .
23ـ شش چیزی که از نظر امام صادق(ع) مومن پس ازمرگ ازآنها بهرمند میشود کدام است.
24ـ مطابق فرمایش امام صادق (ع) مومن پس از مرگ شش چیز بهره مند می شود این حدیث اشاره به کدام اعمال است.
25ـ از نظر پیامبر (ص) هر کس سنت زشتی را باب کند تا وقتی مردم بداند عمل می کند ........
26ـ اگر انسان از دشمنان خدا باشد در کدام مرحله و چه کسی نزد او می آید که این بدترین و بد لباس ترین خلق خداست.
27ـ مطابق فرمایش علی (ع) اگر انسان از دوستان خدا باشد در کدام مرحله و چه کسی نزد او می آید که خوش چهره ترین و خوش بو ترین افراد است.
28ـ سه چیز که در قبر به انسان وارد می شود چیست.
29ـ سخن گفتن پیغمبر با کشتگان بدر بیانگر چیست.
30ـ مطابق آیه 99 مومنون آن گاه که مرگ یکی از آنها برسد می گوید مرا باز گردان ...........
31ـ برزخ دوره ............... نیست و پرونده انسان ............. .
32ـ اولین سوالی که ملائکه از ستم کاران پس از مرگ می پرسند چیست.
33ـ طبق حدیثی از امام کاظم روح مومن حداقل چند وقت یک بار پس از مرگ به دیدار خانواده اش می آید.
34ـ براساس حدیث اما کاظم (ع) مومنان پس از مرگ بر حسب چه معیاری می تواند به دیدار نزدیکان خود برود.
35ـ از نظر اما کاظم (ع) روح مومن حداقل چند بار به دیدار خانواده اش می رود.
36ـ از تدبر برآیه ی شریفه ونکتب ما قد موا و آثارهم چه فهمیده می شود.
37ـ عبارت « النار یعرضون علیها غدّوا و عشیا در ارتباط با چه کسانی است و بیانگر چیست.
درس هفتم : در پناه ایمان
1. اگر کسی به مرحله ی ایمان برسد می تواند به بهره ها و ثمرات آن امیدوار باشد .
2. مؤمن کسی است که عمل صالح انجام می دهد . زیرا هر کس به مرحله ی ایمان رسید به آن چه ایمان آورده عمل می کند .
3. عمل صالح و کار شایسته وقتی ارزش مند است که بر اساس ایمان به خدا و به خاطر او انجام گرفته باشد .
4. عمل شایسته ثمره ی ایمان است .
5. علم و شناخت مانند چراغ است که راه را نشان می دهد اما برانگیزاننده و محرک انسان به عمل ایمان است .
6. جایگاه علم ، ذهن و اندیشه ی آدمی است و جایگاه ایمان قلب انسان می باشد .
7. ایمان قلبی محرک و انگیزه انسان برای حرکت است .
8. قلب کانون وجود آدمی است .
9. دوستی و یا تنفر نسبت به کسی مربوط به قلب است .
10. اطمینان و آرامش و یا اضطراب و پریشانی از صفات قلب است .
11. ایمان باور و اعتماد قلبی همراه با حب و دوستی و اعتماد و اطمینان است که شوق به سوی عمل را در انسان ایجاد می کند .
12. در صورتی قلب برای پذیرش حقیقت آماده است که به زیبایی هایی آراسته و از آلودگی هایی دور باشد .
13. قلب مقدس ترین حرم عالم هستی است .
14. ایمان درختی است که در قلب جوانه می زند و تناور می گردد و بر شاخه های آن اعمال شایسته و نیکو پدیدار می شود
برای اینکه آگاهی از یک کار خوب به عمل منجر شود :
باید آگاهی از عقل و ذهن عبور کند و به قلب برسد به گونه ای که قلب آن را باور کند . از آنجا که قلب مرکز محبت و شوق است وقتی حقیقتی را باور کرد بدان حقیقت شوق پیدا می کند و همت انسان را به سوی آن بر می انگیزد . در این حالت است که انسان بدان حقیقت دل می بندد و احساسی از اطمینان و آرامش وجودش را فرا می گیرد .
1. قرآن درباره ی ایمان و عمل صالح چه نکاتی را بیان می فرماید ؟ ( سه مورد )
- اگر کسی به مرحله ی ایمان برسد می تواند به ثمرات آن امیدوار باشد .
- مؤمن کسی است که عمل صالح انجام دهد .
- عمل صالح و کار شایسته وقتی ارزشمند است که بر اساس ایمان به خدا و به خاطر او انجام گرفته باشد .
2. چه نسبتی بین عمل و ایمان وجود دارد ؟
عمل ثمره و میوه ایمان است . شناخت ماتا به مرحله ایمان نرسد منجر به عمل نمی شود .
3. کانون وجود آدمی چیست ؟
قلب کانون وجود آدمی است . اگر به چیزی گرایش داریم و یا از کسی متنفریم مربوط به قلب ماست قلب است که گاه قساوت گاه آرامش دارد و گاه اضطراب و گاه در حال یقین است و گاه در حال شک .
5.از نظر قرآن جایگاه قلب در انسان چگونه است ؟
قلب محور وجود انسان است و عموم حالات پسندیده یا ناپسند از قلب سرچشمه می گیرد .
6. چگونه آگاهی از یک کار خوب به عمل منجر می شود ؟
برای این کار باید آگاهی از عقل و ذهن عبور کند و به قلب برسد به گونه ای که قلب آن را باور کند . از آنجا که قلب مرکز محبت و شوق است وقتی حقیقتی را باور کرد بدان حقیقت شوق پیدا می کند و همت انسان را به سوی آن بر می انگیزد . در این حالت است که انسان بدان حقیقت دل می بندد و احساسی از اطمینان و آرامش وجودش را فرا می گیرد .
7. مقدس ترین حرم عالم کدامست ؟
قلب مقدس ترین حرم عالم هستی است بنابراین باید ببینیم قلب ما منزلگاه کیست و برای کدام دوست می تپد و با مهر چه کسی گرم است و در این حرم چه کسی حضور دارد ؟ . اندیشه و تحقیق :
الف – پاسخ دهید :
1. چگونه ایمان میان شناخت و عمل پیوند ایجاد می کند ؟
برای اینکه شناخت از یک کار خوب به عمل منجر شود باید از مرحله عقل و ذهن عبور کند و به قلب برسد به گونه ای که قلب آن را باور کند قلب مرکز محبت و شوق است وقتی حقیقتی را باور کرد بدان حقیقت شوق پیدا می کند و همت انسان را به سوی آن بر می انگیزد و بدنبالش به آن عمل اقدام می کند .
2. بعد از شناخت زبان یک کار قلب چه نقشی در ترک آن دارد ؟ مثال بزنید .
باید این شناخت به قلب برسد بطوری که قلب زیان آن را باور کند و بدنبالش نفرت به آن کار در آن ابه آن کار در آن ایجاد شود و بدینوسیله تصمیم بر ترک آن بگیرد . به عنوان مثال شناخت زیان سیگار به تنهایی برای ترک آن کافی نیست زیرا بسیاری از افار که زیان آن را می دانند باز آنرا استعمال می کنند بلکه باید این شناخت به یک باور قلبی تبدیل شود که سیگار زیان دارد آنگاه نسبت به آن نفرت ایجاد شود و بعد عزم بر ترک در انسان ایجاد شود .
ادامه سوالات درس هفتم
۱- تکمیل کنید. .........همان باورو اعتقاد قلبی است همراه با حب و دوستی و اعتماد و اطمینان که شوق به سوی ...........را در انسان ایجاد می کند. جایگاه ایمان ...................و جایگاه علم و شناخت...............است .- ثمره و میوه ایمان ......................است
2- مومن چه کسی است و عمل صالح چه وقت ارزشمند است؟
3-در چه صورت شناخت هدف و راه رستگاری به حرکت در آن راه می انجامد؟
4- با توجه به نوشته های استاد مطهری در کتاب انسان و ایمان دو تفاوت برای علم و ایمان بنویسید.
5-چگونه ایمان بین شناخت و عمل پیوند ایجاد می کند؟
6-قلب در چه صورتی برای پذیرشحقیقت آماده می شود؟
7-دومورد از زیبایی ها و دو مورد از زشتی ها ی قلب را بنویسید.
8-کانون وجود آدمی عبارت است از ............ انسان . الف- اختیار ب- قلب ج- تعقل د- استعدا د
9-آیه ی زیر را ترجمه کرده و یک پیام برای آن بنویسید. یبشر المومنین الذین یعملون الصالحات ان لهم اجرا کبیرا .
10- قلب مقدس ترین حرم عالم هستی است که باید منزلگاه ............................باشد.
درس ششم : در حمد و تسبیح محبوب
1. این جهان آیت و نشانه ی اوصاف الهی است .
2. هر خیر و کمالی در جهان از خیر و کمال خداوندی که آفریننده ی آن است سرچشمه گرفته است .
3. انسان و جهان نشانه های حکمت ، قدرت ، علم ، رحمت و ... الهی است .
4. قرآن می فرماید : در زمین برای اهل یقین نشانه هاست و نیز در خودتان ، آیا نمی نگرید ؟
1. هیچ وصف نیکویی را نمی توان سراغ گرفت که خداوند به آن متصف نباشد .
2. خداوند وجود کامل است و هر وجود کامل همه ی صفات نیکو را داراست . پس خداوند همه ی صفات نیکو را داراست .
3. خداوند صفات کمالی موجودات را دراست نه صفاتی که از نقص سرچشمه می گیرد .
4. صفاتی که حکایت از نقص می کند چیزی نیستند که تا خداوند به آن ها متصف باشد مثلا جهل فقدان علم و عجز فقدان قدرت است .
5. ما صفاتی را که جنبه یکمال دارند به خدا نسبت می دهیم ( صفات ثبوتی ) و صفاتی را که جنبه ی نقص دارند از او سلب می کنیم ( صفات سلبی )
هشت جمله به صورت مناجات که در آن خداوند حمد و تسبیح شده است:
1. حمد : خدایا تو مهربانی ، رحمتت همه را فرا گرفته است .
2. حمد : خدایا تو بر پنهان و آشکار علم داری .
3 . حمد : خدایا تو با قدرت بی انتهایت آسمانها را برافراشتی .
4. حمد : خدایا تو با لطف گسترده ات همه موجودات را به کمال شایسته خود می رسانی .
1. تسبیح : پروردگار من اگر همه موجودات از خود استقلالی ندارند تو قائم بخود و برپادارنده دیگرانی .
2. تسبیح : پروردگار من اگر همه عاجز و ناتوانند تو قدرتمند و توانا هستی .
3. تسبیح : پروردگار من اگر همه زوال پذیر و فانی اند تو باقی و ابدی هستی .
4. تسبیح : پروردگار من اگر همه موجودات روزی خور خوان نعمت تو هستند تو روزی بخش دیگران هستی .
. صفات ثبوتی و سلبی شعر:
صفات ثبوتی : پاک ، توحید ، حکیم ، عظیم ، کریم ، رحیم ، مستحق ثنا ، نامحدودی ، عز ، جلال ، علم ، یقین ، نور ، جود ، ستار ، حمد .
صفات سلبی : رنج ، درد ، نیاز ، بیم ، عیب ، خطا ، جنبش ، کمیت ، مثل داشتن ، ضد داشتن .
**** سوالات درس ششم ****
1 - معنی «ولله الاسماء المحسنی» چیست؟
2 -چه کسی است که کامل و عاری از هر گونه عیب و نقض است؟
3- اگر موجودی کامل باشد چه صفاتی را دارد؟
4- خداوند چه صفاتی را دارا است؟
5- فرق خدا با سایر موجودات در چیست؟
6-اگر همه ی صفات مخلوقات از آن خداست پس چرا هر صفت بدی را نمی توان به خدا نسبت داد؟
7- صفات خداوند را بر چند معیار مشخص میکنند؟
8- چه صفاتی را به خداوند نسبت میدهیم؟
9- چه صفاتی را به خداوند نسبت نمیدهیم؟
10- صفات ثبوتی را توضیح دهید؟
11- صفات سلبی چگونه صفاتی هستند؟
12- صفاتی را که به خداوند نسبت میدهند چیست؟
13- صفاتی را که به خداوند نمیتوان نسبت داد چه نام دارد؟
14- چرا صفات سلبی را به خداوند نسبت نمیدهند؟
15- کدام صفت به ترتیب سلبی و ثبوتی هستند؟ جهل و علم – عدالت و حکمت – قدرت و نادانی
بنام خدا درس ششم (6) جایگاه تشیع دین و زندگی 3
شیعه از نظر لغوی به معنی پیرو و طرفدار و یار و یاور است .
تعریف شیعه : گروهی از مسلمانان که به امامت حضرت علی (ع) و 11 امام دیگر بعد از پیامبر (ص) اعتقاد و ایمان دارند شیعه نامیده می شوند.
حضرت ابراهیم در قرآن شیعه ی حضرت نوح و مسلم معرفی شده است .
اولین بار در اسلام لفظ شیعه توسط پیامبر اکرم (ص) و در مور حضرت علی (ع) بکر رفته است .
آنجا که فرمود : سوگند به آنکه جانم در دست اوست ، این شخص حضرت علی (ع) و پیروانش (شیعیان) رستگارند.
کاربرد لفظ شیعه توسط پیامبر (ص) در باره حضرت علی (ع) :
- پیروی از حضرت علی (ع) و عمل به دستورات او مانع گمراهی است .
- علی (ع) با قرآن است و قرآن با علی (ع) است .
- علی (ع) با حق است و حق با علی (ع) است .
- من و علی (ع) پدران این امتیم .
- حق علی (ع) بر این امت مانند حق پدر بر فرزندش است .
- نگاه کردن به علی (ع) عبادت است .
- وصی و وارث و وفا کننده به وعده های من علی (ع) است .
نتیجه : پیروان من باید از علی (ع) نیز پیروی کنند .
پیامبر اکرم (ص) فرمود : من شهر علم هستم و علی (ع) در آن است ، هرکس می خواهد به شهر وارد شود باید از در آن وارد شود .
از این حدیث نکات زیر بدست می آید :
1- حضرت علی (ع) از همه داناتر است .
2- بر مردم واجب است که از دانش علی (ع) بهره مند شوند .
3- حضرت علی (ع) در علم خود معصوم است .
جابر بن عبداله انصاری نقل میکند که پیامبر (ص) در باره حضرت علی (ع) فرمود :
این مرد – اولین ایمان آورنده به خدا ، وفادارترین شما در پیمان با خدا ، راسخ ترین شما در انجام فرمان خدا ، صادق ترین شما در داوری بین مردم ، بهترین شما در رعایت مساوات ، و ارجمند ترین شما نزد خداست .
ویژ گیهای بارز حضرت علی (ع) : عدالت خواهی و دفاع از مظلوم است .
شیعه = عدالت اسلامی
علی (ع) عدالت اجتماعی را رسالت پیامبران می دانست و خود از پیشتازان عدالت بود .
دلایل وحدت مسلمانان :
1- اعتقاد به خدا 2- پیامبر اکرم (ص) 3- قرآن 4- قیامت .
برای حفظ همبستگی و وحدت میان مسلمانان باید به این نکات عمل شود ؟
1- در دام تفرقه استکبار نیفتیم 2- از اهانت به مقدسات سایر مسلمانان خودداری کنیم 3- خود را از سایر مسلمین جدا نکنیم 4- از مظلومان جهان دفاع کنیم 5- اعتقاد خود را با دانش همراه کنیم 6- سبب بدبینی به تشیع نشویم .
شیعه فقط به اسم نیست بلکه با عمل است از اینرو شیعه با عمل باعث ارتقاء اسلام شده و جایگاه تشیع را در دنیا بالا می برد ، و شیعه بی عمل باعث ضعف اسلام شده و سبب تضعیف موقعیت تشیع می شود .
سوالات متن درس ششم دین و زندگی 3 :
1- واژه شیعه یعنی چه و تعریف آنرا بنویسید ؟ ص 76 پ 1 خ 1 تا 2
2- اولین کسی که لفظ شیعه را بکاربرد که بود و در باره چه کسی عنوان شد ؟ ص 77 پ 1 خ 1
3- چرا پیامبر (ص) تلاش می کرد تا شخصیت ممتاز علی (ع) را به مردم بشناساند ؟ ص 77 پ 2 خ 1تا 5
4- رسول خدا چگونه با افکار جاهلی دوران خود مبارزه نمودند ؟ ص 77 پ 3 خ 1 تا 4
5- جملاتی از پیامبر(ص) در مورد حضرت علی (ع) بنویسید ؟ ص 78 خ سبز و برای مطالعه
6- حضرت علی (ع) در خصوص کسب معارف و دانش الهی خود از رسول خدا چه می فرماید؟ ص 78 پ آخر خ 2 تا 5
7- چرا حضرت علی (ع) در دامان رسول خدا(ص) تربیت شد ؟ ص 79 پ 2 خ 1 تا 3
8- از حدیث ( انا مدینه العلم و علی بابها ...) چه نکاتی مستفاد میشود ؟ ص 79 اولا تا ثالثا
9- گزیده ای از سخنان پیامبر را خطاب به حضرت علی (ع) بیان کنید ؟ ص 79 پ آخر خ 3 تا 9 و ص 80 خ 1
10- جابربن عبداله انصاری از قول پیامبر اکرم در مورد علی (ع) چه ویژگیهایی را بیان کردند ؟ ص 80 پ 2 خ 1 تا 3 ، این مرد اولین ایمان آورنده ......
11- آیا مقام و منزلت علی (ع) نزد پیامبر بخاطر رابطه خویشاوندی با ایشان است ؟ ص 80 پ 4 خ 1 تا 3
12- ویژگی ممتاز علی (ع) را بنویسید ؟ ص 80 پ 5 خ 1
13- کدام صفت و ویژگی حضرت علی (ع) سبب شیفته شدن مظلومان و ستمدیدگان جهان نسبت به ایشان شد ؟ ص 80 پ 6 خ 3 تا 5
14- باورهای مشترک مسلمانان را نام ببرید ؟ ص 81 پ 2 خ 3 تا 4 (قسمت : تشیع و وحدت مسلمانان)
15- یکی از اصول راهبردی انقلاب اسلامی ایران در رابطه با وحدت مسلمانان را بنویسید ؟ ص 81 پ 2 خ 4 تا 6 ( به همین دلیل .... می طلبد )
16- برای حفظ همبستگی و وحدت میان مسلمانان رعایت چه نکاتی ضروری است ؟ ص 82 و 83 ش 1 تا 6 (بطور خلاصه در زیر) :
(1- در دام تفرقه استکبار نیفتیم 2- از اهانت به مقدسات سایر مسلمانان خودداری کنیم 3- خود را از سایر مسلمین جدا نکنیم 4- از مظلومان جهان دفاع کنیم 5- اعتقاد خود را با دانش همراه کنیم 6- سبب بدبینی به تشیع نشویم) .