آیا خاتم الانبیاء ، خاتم المرسلین نیز می باشد؟!
نبوت از ماده نبا به معنی خبر آوردن است ونبی کسی است که از جانب خدا خبر آورده (نبی به معنی منبئی عن ذات الله و صفاته واسمائه میباشد) رسول یعنی فرستاده شده ، ج/ رسل درعرف اسلامی کسی است که خدا برای راهنمایی بشر وابلاغ دین حق فرستاده باشد ونیز گفته اند رسول میتواند از جنس ملائکه باشد ونبی از جنس ملک نمیتواند باشد (تکویر/19) واینکه قرآن می فرماید:« انا رسول رب العالمین»(شعرا/16)از این روست که در وزن های فعول و فعل واحد و جمع، مذکر ومونث یکی است حال با توجه به توضیحات فوق بین رسول و نبی از جهاتی تفاوت است رسول کسی است که جبرئیل براو نازل گردد او را ببیند وبا او سخن بگوید ونبی آنکه تکالیف خویش را از طریق رویا بیابد. در حدیث آمده: رسول کسی است که بدون وساطت فردی از بشر خبر دهد و دارای شریعتی نوین باشد مانند آدم(ع)وپیامبران اولو العزم.
معتزله بین رسول ونبی فرق نمی گذارند وعلت را این بیان می کنند که خدا در قرآن حضرت محمد(ص) را یکبار نبی وبار دیگر رسول خطاب کرده است.
تعداد پیامبران در حدیث از پیامبر یکصد وبیست وچهار هزارنفر که سیصد وسیزده نفر آن مرسل و مابقی غیرمرسل و نیز چنین گفتند: رسول پیامبری است دارای شریعتی نوین و یامجددو ناسخ شریعت پیش از خود و غیرمرسل مبلغ شریعت پیامبر پیش از خود.
پیامبران از لحاظ ارتباط با منبع وحی به چهار طبقه تقسیم می شوند :
برخی در جان خود الهام وتکالیف را دریافت می کنند واو تنها پیامبر خود است قسم دیگر، در خواب دیده وصدایی شنیده واحکامی به وی رسیده وشخص دیگری او را امامت کرده مانند لوط و پیروی او از ابراهیم (ع)قسم سوم پیامبرانی که در عالم خواب می دیده ومی شنیده و فرشته وحی را مشاهده وبر جمعی چه اندک وچه بسیار مبعوث می شدند مانند: یونس(ع)، قرآن :«و ارسلناه الی مائه الف او یزیدون»
قسم چهارم آنانکه در خواب می دیده و می شنیده ودر بیداری فرشته وحی را نیز می دیده وصدایش را می شنیده ویابدون هیچ واسطه ای با منبع وحی ارتباط می یافته ومی توانسته دارای مقام امامت نیز شود مانند ابراهیم (ع)وحضرت محمد(ص).
با توجه به نکات گفته شده رسول از جمع 313 نفر مجموع 124000 نفر است یعنی رسول اولی از نبی است نه جدا از نبی. هر رسول نبی است ،بعضی نبی ها رسول اند ، بعضی نبی ها رسول نیستند (عموم وخصوص مطلق )
همچنین است پیامبران اولو العزم که تعداد آنها 5 نفراست نیز اولی از رسول و با لطبع اولی از نبی است یعنی پیامبر اولوالعزم رسولی است که در جمع انبیاء مقامش شامخ است وبا لنتیجه وجود کامله حضرت محمد(ص) به گفته قرآن مجید خاتم النبیین یعنی ما یختم به النبوت است که می فرماید:« ما کان محمد ابا احد من رجالکم ولکن رسول الله وخاتم النبیین و کان الله بکل شیء علیما» (احزاب/40)
در عرفان ابن عربی در سلسله مراتب ارتباط با صادر اول به سمت قاعده هرم:صادر اول(احد)، عقل اول(نور محمدی«ص» )، اولوالعزم ، مرسلین، انبیاء، اوصیاء، اولیاء، عوام الناس آمده است که نشان می دهد هیچ رسولی نیست که دارای مقام نبوت نباشد یعنی رسولی که مرحله نبوت را نگذرانده باشد به مقام شامخ رسولی نمی رسد و قرآن مجید صراحتا به لفظ خاتم المرسلین اشاره ندارد و حضرت را خاتم النبیین می نامدکه نشان دهنده مقام نبوت پیامبر اکرم(ص)است که اعم از کلیه پیامبران عظام را دارد و به معنی خاتم به فتح تا وکسر تا است یعنی مهر نبوت را ختم کننده است وخاتم المرسلین اخص از خاتم النبیین است که فرشته مقرب نیز عجز خود بیان داشته :گفت جبرئیلا بیا اندر پی ام/ گفت رو رو من حریف تو نیم !
رسول الله مظهر اسم جامع اعظم است ولذا دوران نبوت آن حضرت از ازل تا ابد حاکم بر همه نبوت هاست «آدم ومن دونه تحت لوایی»
شمسه نه مسند هفت اختــــران
ختم رسل خاتم پیغمبـــــــران
احمد خاتم که خرد خاک اوسـت
هر دو جهان بسته فتراک اوسـت «نظامی»