خداوند محیط است یا محاط(درس 1دین و زندگی پیش دانشگاهی)
محاط هیچ وقت محیط نمیشود و محیط هیچگاه محاط نمیگردد ، عقل هر انسان عاقلی در ابتدا به این مطلب دلالت می کند ، اگر چیزی محیط بوده و اشیاء دیگر را در برگرفت دیگر معنا ندارد که اشیاء داخل آن شیءنیز بر آن شیء محیط ، احاطه پیدا کنند . برای مثال دهان محیط بر زبان و دندان ها است و این دو توسط دهان احاطه شده اند ، یعنی دهان محیط است و دندان و زبان محاط.معنا ندارد که بگوییم دندانی که دهان آن را احاطه کرده است ، خود نیز بر دهان احاطه پیدا کند ، که اگر چنین شود جای محیط و محاط عوض می شود.
مثال دیگر : تهران محاط ایران است و ایران محیط بر تهران، تهرانی که ایران احاطه اش کرده ، نمیتواند ایران را احاطه کند ؛ اگر ایران توسط تهران احاطه شود جای محیط و محاط تغییر می کند ، و این سخن از دیدگاه هر انسان عاقلی محال است.
حال اگر اندکی تأمل کنیم می یابیم که خداوند متعال برتمام مخلوقاتش احاطه دارد و و محیط بر آنان است.پس هیچ خلقی از خداوند نمی تواند بر وی احاطه یابد و محیط بر وی گردد.عقل نیز که حجت درونی خداوند است و اولین مخلوق او و آیت و تجلی عظیمی از سوی خداست نیز در هر مخلوق او بوده و محال است بر خالق خویش احاطه پیدا کند .
بنابراین به شهادت و دلالت عقل ، می یابیم که به وسیله عقل ، خداشناسی ، معرفت زایی ، و احاطه علمی پیداکردن نسبت به خداوندممکن نیست.
خداوند نیز در قرآن چنین می فرماید : والله من ورائهم محیط (بروج 20)خداوند در پس تمام(مخلوقات)محیط است.
اکنون این پرسش پیش می آید که اگر خداشناسی حتی به عقل نیز ممکن نیست ، پس چگونه ما خدا را می شناسیم؟
در پاسخ باید به این نکته توجه نمودکه خداوند می تواند خود را به ما معرفی کند ولی از سوی ما راهی برای شناسایی خدا وجود ندارد .
به بیان دیگر ما به معرفی و تعریف خود خداوند ، اورا می شناسیم نه به مدد ابزار و ادواتی که خدا در اختیارمان قرار داده است.
معرفی خدا توسط خودش انجام میشود و ما به وسیله ی ابزارهایی که تنها می توانند مخلوقات را درک کنند و بشناسند نمی توانیم خالق را ادراک نماییم بنابراین تنها راه معرفت خداوند معرفی خود اوست.
والسلام.