به بهانه ی ایجاد آمادگی برای درس ۹ دین و زنذگی ۳

سیمای ظاهری امام مهدی (عج)  

   

 

نویسنده ارجمند کتاب «مکیال المکارم»، در بخش چهارم کتاب خود، جمال و زیبایی حضرت مهدی (ع) را یکی از ویژگی‏های آن حضرت می‏شمرد و می‏نویسد:«بدان که مولای ما حضرت صاحب‏الزمان (ع)، زیباترین و خوش صورت‏ترین مردم است؛ زیرا شبیه‏ترین مردم به پیامبر اکرم (ص) است».¹

از بررسی روایات و مطالعه حکایت‏های نیک‏بختانی که توفیق زیارت آن امام را یافته‏اند، برمی‏آید که قامت و رخسار نازنین امام عصر (ع) در کمال زیبایی و اعتدال بوده و سیمای مبارکش، دل‏ربا و خیره‏کننده است.

همین قامت رعنا و رخسار دل‏ربا موجب شده است هزاران عاشق دل‏سوخته در آغاز هر صبح بازاری و التماس از خدای خود چنین بخواهند:

«خداوندا! آن چهره زیبا و جمال دل‏آرا را به من بنمای و چشمان مرا با یک نظر به او روشنایی بخش».²

از آنجا که آشنایی بیشتر با صفات و خصال یوسف زهرا، حضرت مهدی (ع)راهی برای شناخت مدعیان دروغین به شمار می‏آید و افزون بر این می‏تواند موجب انس و ارتباط شیعیان با آن عزیز غایب از نظر باشد، با بهره‏گیری از کلمات معصومان(ع) و حکایت‏های نقل شده از تشرّف یافتگان، به بررسی این موضوع می‏پردازیم. باشد تا به مصداق «وصف العیش نصف العیش»، ما هم از آن جمال دل‏آرا بهره‏مند شویم.روایات فراوانی در توصیف جمال دل‏آرای آخرین حجت خدا، حضرت مهدی(ع) وارد شده است که در مجموع آنها را به دو بخش می‏توان تقسیم کرد:

الف) روایاتی که به توصیف کلی سیرت و صورت آن حضرت، بسنده و از ایشان به عنوان شبیه‏ترین مردم به رسول خدا (ص) یاد کرده‏اند که از آن جمله به روایات زیر می‏توان اشاره کرد:

1. از جابر بن عبدالله انصاری نقل شده است که پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمود:

«مهدی از فرزندان من است. اسم او، اسم من و کنیه او، کنیه من است. او از نظر خَلق و خُلق، شبیه‏ترین مردم به من است».³

2. احمد بن اسحاق بن سعد قمی می‏گوید: از امام حسن عسکری (ع) شنیدم که می‏فرمود: «سپاس از آن خدایی است که مرا از دنیا نبرد تا آنکه جانشین مرا به من نشان داد. او از نظر آفرینش و اخلاق، شبیه‏ترین مردم به رسول خدا(ص) است».⁴

با توجه به این روایات، همه خصال و صفاتی را که در قرآن و روایات به پیامبر گرامی اسلام نسبت داده شده است، به وجود مقدس امام مهدی(ع) نیز می‏توان نسبت داد. روایاتی که به توصیف ویژگی‏های ظاهری پیامبر اکرم (ص) پرداخته‏اند، فراوانند. در اینجا به یکی از آنها اشاره می‏کنیم. در روایتی که از امام محمد باقر (ع) نقل شده، ویژگی‏های ظاهری پیامبر خاتم چنین توصیف شده است:

:«بدان که مولای ما حضرت صاحب‏الزمان (ع)، زیباترین و خوش صورت‏ترین مردم است؛ زیرا شبیه‏ترین مردم به پیامبر اکرم (ص) است»

«رخسار پیامبر خدا، سپید آمیخته به سرخی و چشمانش سیاه و درشت و ابروانش به هم پیوسته و کف دست و پایش پر گوشت و درشت بود؛ بدان سان که گویی طلا بر انگشتانش ریخته باشد. استخوان دو شانه‏اش بزرگ بود. چون به کسی روی می‏کرد، به خاطر مهربانی شدیدی که داشت، با همه بدن به جانب او توجه می‏کرد. یک رشته موی از گودی گلو تا نافش روییده بود، انگار که میانه صفحه نقره خالص، خطی کشیده شده باشد. گردن و شانه‏هایش مانند گلاب‏پاش سیمین بود. بینی کشیده‏ای داشت که هنگام آشامیدن آب نزدیک بود به آب برسد. هنگام راه رفتن محکم قدم برمی‏داشت که گویا به سرازیری فرود می‏آید. باری، نه قبل و نه پس از پیامبر خدا کسی مثل او دیده نشده است».⁵

ب) روایاتی که خصال و سیمای امام مهدی (ع) را به تفصیل بیان کرده و ویژگی‏های آن حضرت را یک به یک برشمرده‏اند. برخی از روایاتی که در این زمینه وارد شده، به شرح زیر است:

1. پیامبر گرامی اسلام، امام مهدی را شبیه خود معرفی کرده، در توصیف او می‏فرماید:«پدر و مادرم به فدای او که هم‏نام من، شبیه من و شبیه موسی زاده عمران است. بر [بدن] او نوارهایی [جامه‏هایی] از نور است که از شعاع قدس روشنایی می‏یابد».⁶

2. آن حضرت در روایت دیگری در توصیف چهره فرزندش، امام مهدی (ع)می‏فرماید:«مهدی از فرزندان من است. چهره او مانند ماه درخشنده است».⁷

3. پیامبر اعظم(ص) در روایتی، پیشانی و بینی امام مهدی (ع) را این‏گونه توصیف می‏کند:«مهدی از من است، پیشانی گشاده و بینی کشیده دارد».⁸

4. در روایت دیگری که از پیامبر خاتم(ص) نقل شده، رنگ چهره و اندام امام مهدی (ع) چنین توصیف شده است:«مهدی مردی از فرزندان من است رنگ [چهره] او رنگ عربی  و اندام او اندام اسرائیلی است بر گونه راست او خالی است که همانند ستاره درخشان است».⁹

5. با توجه به همه ویژگی‏های یاد شده است که پیامبر اسلام در وصف امام مهدی (ع) می‏فرماید:«مهدی، طاووس اهل بهشت است».¹⁰

6. امام باقر (ع) از پدرش و جدش روایت می‏کند که روزی امام علی (ع)در حالی که بالای منبر بود، فرمود:«از فرزندان من در آخرالزمان، مردی ظهور می‏کند که رنگ [صورتش ]سفید متمایل به سرخی و سینه‏اش فراخ و ران‏هایش ستبر و شانه‏هایش قوی است و در پشتش دو خال است، یکی، به رنگ پوستش و دیگری، مشابه خال پیامبر اکرم ـ درود خدا بر او و خاندانش باد ـ».¹¹

حـضـرت رضا (ع) در روایـت دیگـری، در پـاسخ ابـاصلـت هـروی کـه از ایشان پرسید:

«نشانه‏های قائم شما هنگام ظهور چیست؟» می‏فرماید:«نشانه‏اش این است که در سن پیری است، ولی منظرش جوان است، به گونـه‏ای کـه بیننـده مـی‏پندارد چهـل ساله یا کمتر از آن است. نشانه دیگرش آن است که به گذشت شب و روز پیر نشود تا آنکه اَجَلش فرا رسد»

7. امام رضا (ع) نیز در بیان صفات و ویژگی‏های امام عصر (ع) می‏فرماید:«قائم کسی است که در سن پیرمردان و با چهره جوانان قیام کند و نیرومند باشد تا بدان‏جا که اگر دستش را به سوی بزرگ‏ترین درخت روی زمین دراز کند، آن را از جای برکند و اگر بین کوه‏ها فریاد برآورد، صخره‏های آن فروپاشد».¹²

8. حضرت رضا (ع) در روایت دیگری، در پاسخ اباصلت هروی که از ایشان پرسید:

«نشانه‏های قائم شما هنگام ظهور چیست؟» می‏فرماید:«نشانه‏اش این است که در سن پیری است، ولی منظرش جوان است، به گونه‏ای که بیننده می‏پندارد چهل ساله یا کمتر از آن است. نشانه دیگرش آن است که به گذشت شب و روز پیر نشود تا آنکه اَجَلش فرا رسد».¹³

9. ابراهیم بن مهزیار نیز که به شرف ملاقات امام مهدی (ع) رسیده است، در بیان خصال آن امام می‏گوید: «او جوانی نورس و نورانی و سپید پیشانی بود با ابروانی گشاده و گونه‏ها و بینی کشیده و قامتی بلند و نیکو چون شاخه سرو. گویا پیشانی‏اش ستاره‏ای درخشان بود و برگونه راستش، خالی بود که مانند مشک و عنبر بر صفحه‏ای نقره‏ای می‏درخشید. بر سرش، گیسوانی پرپشت و سیاه و افشان بود که روی گوشش را پوشانده بود. سیمایی داشت که هیچ چشمی برازنده‏تر و زیباتر و با طمأنینه‏تر و باحیاتر از آن ندیده است».¹⁴

10. علی بن ابراهیم بن مهزیار اهوازی که بیست مرتبه به شوق دیدار امام مهدی (ع) به حج مشرف شد و سرانجام نیز به توفیق دیدار آن حضرت دست یافت، در گزارش دیدار خود چهره و قامت دلربای امام را این‏گونه توصیف می‏کند:«[رخسار] او [در لطافت] مانند [گل‏های] بابونه [و در رنگ، مانند ] ارغوان بود که بر آن شبنم نشسته و [شدت سرخی‏اش را] هوا شکسته است. او در این حال، همچون شاخه درخت «بان» ¹⁵ یا ساقه ریحان [خوش‏بو ]بود. نرم‏خو، بخشنده، پرهیزکار و پیراسته بود. او میانه بالا بود، نه بسیار بلند قد و نه بسیار کوتاه قد. صورتی گرد، سینه‏ای فراخ، پیشانی سفید و ابروانی به هم پیوسته داشت. بر گونه راست او خالی بود؛ چون دانه مشک که بر قطعه عنبر ساییده باشد.¹⁶

گفتنی است بیشتر مشخصاتی که برای سیمای ظاهری امام مهدی (ع) ذکر شده، به طور مشترک، در روایات شیعی و سنی آمده است و از این جنبه اشتراک نظر زیادی میان فرق اسلامی وجود دارد.

ماهنامه موعود شماره 109

تنظیم: گروه دین و اندیشه تبیان

با کسب اجازه از سرور گرامی جناب آقای یگانه بر گرفته از وبلاگ (درس دین و زندگی)  

اصلاحیه ی آیات کتاب دین و زندگی ۳ چاپ ۱۳۹۰

اصلاحیه اشتباهات چاپی آیات کتاب دین و زندگی 3 چاپ سال 90  

جهت اطلاع همکاران گرامی و دانش آموزان عزیز

غلط	صحیح	صفحه	آیه
دخل المدینه علی حین	وَدَخَلَ الْمَدِینَةَ عَلَى حِینِ	۷۵	۱۵ قصص
الذین آمنوا و عملوالصالحات	إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ	۷۵	۷ بینه
لا تنکحوا المشرکات	وَلاَ تُنکِحُواْ الْمُشِرِکِینَ	۱۸۹	۲۲۱ بقره
... یوم یقوم الحساب	... یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ	۱۸۹	41 ابراهیم
و ما التنا من عملهم	وَمَا أَلَتْنَاهُم مِّنْ عَمَلِهِم	201	21 طور

ظرافت های معلمی

پرنده برای رسیدن به بلندای مقصدش «بال»  می خواهد ومعلم «حال»  

ذهن ما باغچه است، گل در آن باید کاشت ُ گر نکاری گل را، علف هرز در آن می روید زحمت کاشتن یک گل سرخ،کمتر از زحمت برداشتن هرزگی آن علف است،گل بکاریم بیا تا مجال علف هرز میسر نشود

موفقیت هرگز پایان نمی پذیرد!!! کلید موفقیت در دستان شماست .

هزار و سه پند شیطان به موسی

هزار و سه پند

شیطان به حضور حضرت موسی (ع) امد و گفت : آیا میخواهی به تو هزار و سه پند بیاموزم حضرت موسی گفت : انچه تو میدانی من بیشتر میدانم و نیازی به پند تو ندارم .

در همین حال جبرئیل وارد شد و عرض کرد ای موسی خداوند میفرماید هزار پند او فریب است اما سه پند او را بشنو موسی هم به شیطان گفت سه پند از هزار و سه پندت را بگو

شیطان گفت :

۱- چنانچه انجام دادن کار نیکی را در خاطرت گذراندی برای انجام دادن ان شتاب کن و گرنه تو را پشیمان میکنم .

۲- اگر با زنان بیگانه و نامحرم نشستی غافل از من مباش که تو را به گمراهی وادار میکنم .

۳- چون خشم و غضب بر تو مستولی شد جای خود را عوض کن و گرنه فتنه به پا میکنم .  

با کسب اجازه از استاد غلامحسین یگانه مدیر وبلاگ درس دین و زندگی  

بارم بندی دین و زندگی اول تا سوم متوسطه

بارم کتب دین و زندگی

بارم بندی درس دینی و قرآن پایه اول متوسطه

الف: ارزشیابی مستمر- ( نمونةبرگه ارزشیابی مستمردر صفحه 51 کتاب معلم آمده است)

1- قرائت قرآن کریم (چهار نمره):

-  از هر دانش‌آموز در هر نوبت حداقل 3 بار وهر بار حداقل 5 تا7 سطر از قرائت آیات قرآن ارزشیابی بعمل می‌آید.( پرسش از قرائت سایر آیاتی که در درس آمده، بلامانع است.).به ازای هر غلط روخوانی 25/0 از چهار نمره کسر می‌شود.

-     در صورتی که دانش‌آموز حروف خاص عربی را صحیح تلفظ نمی‌کند به ازای هر حرف 25/0 و حداکثریک نمره از قرائت او کسر می‌شود.

-  در صورتی که دانش‌آموز آیات رابه صورت مقطع و مکرر بخواند از 5/0 نمره تا 1 نمره از نمرة قرائت او کسر می‌شود.

-  چنانچه دانش‌آموز آیات را به شیوه ترتیل یا تحقیق و با رعایت احکام ضروری تجوید بخواند از 5/0 تا 1 نمره به نمرة قرائت او افزوده می‌شود.

2- درک معنای آیات قرآن کریم  ( 3 نمره ) :

-  از هر دانش‌آموز در هر نوبت حداقل 3 بار ازمعنای آیات پرسش می‌شود، هر بار حدود 3 سطر از این گونه آیات را معنا می‌کند و هر سطر یک نمره داردکه به میزان صحت معنای هر سطر نمره این قسمت مشخص می‌شود.

3- پاسخ به سئوال‌هاوفعالیت‌های داخل و پایان هردرس (جمعا  9 نمره)شامل :

-   سوال هایی که دبیر در هنگام تدریس یا پایان آن ویا در جلسات بعدی می پرسد .

-  فعالیت های فردی یا گروهی دانش آموزان در کلاس که درداخل هر درس با عناوینی مانند : تفکر ،جمع آوری اطلاعات،تفکیگ ،اندیشه در آیات و ... مشخص شده اند

- سوال و فعالیت های مربوط به  اندیشه و تحقیق  با توجه به توانایی دانش آموز در پاسخ گویی (در این بخش به دفتر کار دانش آموز نمره ای تعلق نمی گیرد)

4- مشارکت درفعالیتهای کلاسی و کار‌ گروهی (2نمره ).

5- زیبایی ونظم دفتر کار( 2 نمره)   

تذکر: دانش‌آموزانی که برخی از کارهای بخش«پیشنهاد» کتاب درسی یا به ابتکار خود  فعالیتهای ادبی،  هنری و تحقیقی دیگری را انجام می دهند 2 نمره فوق‌العاده به نمره مستمر آنها(تا سقف نمره 20 ) در هر نوبت  تحت  عنوان «خلاقیت‌های علمی و هنری» اضافه می‌گردد.

ب: ازرشیابی پایانی

        1- امتحان قرائت قرآن کریم(4 نمره):

از هر دانش‌آموز درهر امتحان پایانی دو نیم صفحه ازآیات شریفه  کتاب درسی و بخشی از قرآن‌کریم که دبیر محترم معین نموده است ،ارزشیابی قرائت قرآن، همانند ارزشیابی مستمر،  بعمل می آید ( پرسش از قرائت سایر آیات دروس بلامانع است)

         2- امتحان کتبی از محتوای دروس ( 16 نمره)   

شهریور‌ماه	نوبت دوم	نوبت اول	درس	بخش‌کتاب
4	4 نمره	7	اول تا چهارم	مرحلة اول
2		5	پنجم تا ششم
2		4	هفتم و هشتهم
2	4	-	دهم تا دوازدهم	مرحله دوم
3	5/3	-	سیزدهم و چهارم	مرحله سوم
3	5/4	-	پانزدهم و شانزدهم
16	16	16	جمع

  تذکر :در ارزشیابی پایانی به نکات زیر توجه شود:

1- در ترجمه آیات، در همان حدی که در کتاب پیش‌بینی شده سئوال داده شود.

2-  سئوال‌ها به گونه‌ای طرح شود که تفکر بر انگیز باشد.

3-  سئوال‌هایی که جنبه اطلاعات دارد،صرفاً در موارد ضروری مانند موضوعات مربوط به احکام،طراحی ‌گردد.

4-  از سئوال‌هایی که دانش‌آموزان را مجبور به حفظ عبارت‌های کتاب می‌نماید  خودداری شود.

5- پیش از آنکه به تطبیق پاسخ‌ها با عبارت‌های کتاب اهمیت داده شود، توانایی تفکر و قدرت تجزبه و تحلیل دانش‌آموز مورد توجه قرار گیرد.

بارم بندی درس دینی و قرآن پایه دوم  متوسطه                   

الف : ارزشیابی مستمر

ارزشیابی مستمر این درس همانند ارزشیابی مستمر درس دینی وقرآن پایه اول می باشد.   

ب: ازرشیابی پایانی

1- امتحان قرائت قرآن کریم ( 4نمره)

از هر دانش‌آموز درهر امتحان پایانی حدود دو نیم صفحه ازآیات شریفه  کتاب درسی و بخشی از قرآن‌کریم که دبیر محترم معین نموده است ،امتحان قرائت به عمل می آید. شیوه نمره گذاری به همان صورتی است که در ارزشیابی مستمر انجام می گیرد.    
2- امتحان کتبی از محتوای دروس ( 16 نمره) :

شهریور‌ماه	نوبت دوم	نوبت اول	شماره درس
2	5	4	اول ودوم
2		3	سوم وچهارم
5		9	پنجم تا نهم
3	2	-	دهم
	3	-	یازدهم ودوازدهم
2	3	-	سیزدهم وچهاردهم
2	3	-	پانزدهم و شانزدهم
16	16	16	جمع

تذکرات :

۱ -  حفظ کردن عین آیات وروایات ضروری نیست ، بلکه برداشت واستنباط از آن ها اهمیت دارد. برای مثال ، نباید از دانش آموزان  خواسته شود که آیه یا حدیثی دربارة توبه بنویسند . بلکه باید آیه یا حدیث مطرح شود ودانش آموزان پیام ها ونکاتی را که از آیه یا حدیث به دست می آید ، بنویسند.

۲ - آیاتی که ترجمة آن ها درکتاب آمده است نباید ترجمة این آیه ها درارزشیابی ها مورد سؤال قرار گیرد. هم چنین نباید از کلمات ولغاتی که تداعی کنندة درس عربی است سؤال شود.            بارم بندی درس دینی — قرآن پایه سوم  متوسطه

الف _ ارزشیابی مستمر:
این ارزش یابی همانند ارزش یابی مستمر درس دینی و قرآن پایه های اوّل و دوم است.

ب ـ ارزش یابی پایانی نوبت اوّل :

1 - امتحان قرائت قرآن (4 نمره)

در امتحان پایانی نوبت اوّل ، از هر دانش‌آموز حدود دو و نیم صفحه ازآیات شریفه ی  کتاب درسی امتحان قرائت به عمل می آید. شیوه نمره گذاری به همان صورتی است  که در ارزش یابی مستمر پایه های اوّل و دوم  انجام میگیرد.   

2— امتحان کتبی (16 نمره)

دروس	اول تا سوم	چهارم و پنجم	ششم تا هشتم
نمره	5	5	6

تذکر : دروس ششم تا هشتم برای دانش آموزان  اهل سنت حذف می باشد و به جای آن از سه درس اول کتاب ضمیمه  امتحان گرفته می شود.
پ  _ ارزش یابی پایانی نوبت دوم و شهریور

دروس	اوّل تا پنجم	ششم تا هشتم	نهم و دهم	یازدهم و دوازدهم	سیزدهم	چهاردهم تا شانزدهم	جمع
نمره	4	3	3	4	2	4	20

  تذکر: حفظ کردن عین آیات وروایات به جز مواردی که درکتاب تعلیمات دینی وقرآن (3 ) مشخص شده است ضروری نیست ، بلکه برداشت واستنباط از آن ها اهمیت دارد. برای مثال ، نباید از دانش آموزان  خواسته شود که آیه یا حدیثی در بارة توبه بنویسند . بلکه باید آیه یا حدیث مطرح شود ودانش آموزان پیام ها ونکاتی را که از آیه یا حدیث به دست  می آید ، بنویسند.

تذکر : آیاتی که ترجمة آن ها درکتاب آمده است نباید ترجمة این آیه ها درارزشیابی ها مورد سؤال قرار گیرد. هم چنین نباید از کلمات ولغاتی که تداعی کنندة درس عربی است سؤال شود.            بارم بندی درس تعلیمات دینی ( ویژه اقلیت های دینی)

  الف - اقلیت های کلیمی ، زردشتی وآشوری

 ارزشیابی مستمرو پایانی هر کدام  20 نمره ( نوبت اول ، دوم و شهریِور):

 1 - کتاب مشترک تعلیمات ادیان واخلاق              (10نمره)

 2- کتاب اختصاصی هریک از اقلیت های مذکور    (10نمره)

  ب- اقلیت ارمنی:به علت نداشتن کتاب اختصاصی ،  تمام 20 نمره ارزشیابی مستمر و20 نمره  ارزشیابی پایانی به کتاب مشترک تعلیمات ادیان واخلاق اختصاص دارد.