اهم مطالب و سوالات درس ششم (۶ )دین و زندگی دوم متوسطه

درس ششم : آینده ی روشن

هدف کلی :

           توانایی تبیین دلایل ضرورت معاد و امکان معاد جسمانی

 مرور مفاهیم :

           1. قرآن کریم حیات اخروی انسان را حتمی می داند و انسان ها را به اندیشه ی در آن دعوت می کند .

           2. قرآن کریم زندگی دنیایی را عبث و بیهوده نمی داند و خداوند را از بیهوده کاری منزه می شمارد .

           3. عقل آدمی می گوید که توجه به خبر انبیا درباره ی آخرت ، ضرورت است و هشدار آنان را باید جدی گرفت .

           4 . اقتضای حکمت الهی وجود جهان آخرت و بازگشت انسان به سوی خداست .

           5. اقتضای عدل الهی وجود جهانی به نام آخرت است نا انسانها به آن چه استحقاقش را دارند ، برسند .

           6. زنده شدن انسان ها پس از مگر با همه ی قوانین علمی سازگار است و امکان تحقق آن وجود دارد .

           7. از دیدگاه انبیا لازمه ی ایمان به خدا ، ایمان به آخرت است .

          8. بعد از توحید مهم ترین موضوعی که در قرآن کریم سخن رفته ، معاد است .

یک استدلال : دفع خطر احتمالی لازم است

           مقدمه اول : . مهم ترین خبری که انبیا برای بشر آورده اند خبر از معاد و سرای آخرت است و آنها آن را به عنوان یک خطر جدی عنوان کرده اند

           مقدمه دوم  :طبق یک  قاعده عقلی« دفع خطر احتمالی لازم است . »

           نتیجه : پس بر هر انسان عاقلی تحقیق و توجه به آخرت امری واجب و ضروری است

استدلالهایی که بر ضرورت معاد دلالت دارند :

            - راه حکمت الهی

            - راه عدل خداوندی

کار حکیمانه ، کاری است با هدف معقول و شایسته که نتایج صحیح و عاقلانه به دنبال دارد .

کسی که کارهایش حکیمانه است  حکیم می گویند .

لازمه ی حکمت خدا این است که هیچ کاری از کارهای خدا بیهوده و عبث نباشد پس لازمه ی حکمت خدا این است که زندگی انسان را پایانی نباشد و آن چه در این جهان به دست می آورد با مرگ او از بین نرود . 

خدا حکیم است چرا که اگر موجودی را خلق می کند :

           - هدفی شایسته برایش قرار می دهد .

          - امکانات رسیدن به هدف را هم به او اعطا می کند .

          - اگر تمایلات و خواسته هایی در وجودش آفریده ، پاسخ مناسب آن را پیش بینی کرده است .

یک استدلال :

           -  هر انسانی میل به جاودانگی دارد و در آرزوی حیاتی جاویدان است

           -  لازمه حکمت الهی این است که اگر میلی را در نهاد انسان قرار داد راه رسیدن به آن را هم داشته باشد

           -   اگر زندگی انسان منحصر به همین دنیا باشد به معنی آن است که به این میل او پاسخ درستی داده نشده است .

نتیجه :  از آن جایی که هر میلی که در نهاد انسان است ، پاسخگویی در جهان خارج دارد نتیجه می گیریم که یک زندگی جاوید در جهان آفرینش وجود دارد .

یک استدلال دیگر : « میل به کمالات بی نهایت » ضرورت معاد را ثابت می کند :

           - انسان طالب و خواستار همه ی کمالات و زیبایی ها ست ، این طالب در هیچ حدی محدود نمی شود و پایان نمی پذیرد .

            - دنیایی که در آن زندگی می کنیم به تنهایی جای مناسبی برای پاسخگویی به نیازهای انسان نیست و عمر محدود انسان نیز با این گرایش ها تناسب ندارد .

           - ممکن نیست که خداوند عشق به خود و حیات ابدی را در وجود کسی قرار دهد و سپس او را در حالی که هنوز به شدت مشتاق اوست و بدان نرسیده از هستی بیندازد . 

 نتیجه :  اگر مرگ پایان زندگی انسان باشد ، عموم دستورات الهی و سفارش های عقل و فطرت بیهوده می شود و همه ی کمالات کسب شده از دست خواهد رفت . پس میل به کمالات بی نهایت ضرورت معاد را در پرتو حکمت الهی اثبات می کند . 

 اثبات ضرورت معاد بر اساس عدل الهی :

یک استدلال :

            -  در این دنیا هم انسان های نیکوکار و هم  انسان های بد کار وجود دارند

            - نظام حاکم بر این جهان اجازه نمی دهد که هر کس به طور کامل به نتیجه ی اعمال نیک یا بد خود برسد

            - در این صورت اگر معاد نبود امکان اجرای عدالت میان مردمان وجود نداشت .

نتیجه :  پس عدل خدا ایجاب می کند که در پی این جهان عالمی دیگر وجود داشته باشد تا عدل و داد درباره ی همگان اجرا شود . 

سوالات درس ششم : آینده ی روشن

1 - چگونه به وسیله ی « قاعده ی دفع خطر احتمالی » معاد را اثبات می کنیم ؟

2 - پیامبران الهی بعد از توحید و یکتاپرستی مردم را به چه چیزی دعوت کرده اند ؟ توضیح دهید .

3 - از راه های عقلی که قرآن کریم در اثبات ضرورت معاد بر آن ها تأکید دارد ، دو مورد را نام ببرید .

4 - معاد را در پرتو حکمت الهی توضیح دهید .

5 - کار حکیمانه چگونه کاری است ؟

6 - حکیم به چه کسی گفته می شود ؟

7 - « گرایش به بقاء و جاودانگی » در پرتو حکمت الهی را توضیح دهید .

8 - « میل به کمالات بی نهایت » در انسان را شرح دهید .

9 - معاد در پرتو عدل الهی را شرح دهید .

10 - قرآن در جواب کسانی که امکان معاد را انکار می کند چه فرموده است ؟

11 - دیدگاه پیامبر اکرم ( ص ) درباره ی عدل الهی را بیان کنید .

12 - آیه ی شریفه ی « وَ ما خلقنا السماء والارضَ و ما بَینَهما باطلاً ذالک ظَنُ الذین کفروا فویلُ للذینَ کَفروا من النار اَم نَجعلَ الذینَ امنوا و عملوا صالحاتِ ... » را ترجمه کنید

13- کار حکیمانه چگونه کاری است؟
14- حکیم به چه کسی می گویند؟
15-دو ویژگی انسان را نوشته ، توضیح دهید؟
16- انسان چگونه به خصلت الهی آراسته می شود؟
17- انسان ها چگونه توسط قرآن کریم به ضرورت معاد پی می برند؟